Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Ўтказгичларни ва изоляторларни танлаш, кўтариб турувчи конструкцияларни қисқа туташув токларининг
динамик таъсири шартлари бўйича текшириш

1.4.14. Қаттиқ шиналарга таъсир этувчи ва улар орқали изоляторларга ва кўтариб турувчи қаттиқ конструкцияларга берилаётган кучлар, шина конструкциясининг тебранишлари инобатга олинмаган ва фазалардаги токлар орасидаги сурилиш инобатга олинган холда, уч фазали ҚТ токининг энг катта оний миқдори i_k, бўйича ҳисобланиши керак. Алоҳида ҳолларда (масалан, ҳисобланган чегаравий механик кучланишларда) шиналарни ва шиналар конструкцияларини механик тебранишлари ҳисобга олиниши мумкин.

Эгилувчан ўтказгичларга ва уларни кўтариб турувчи изоляторларга, чиқармаларга ва конструкцияларга таъсир этувчи куч импульслари, қўшни икки фаза орасидаги икки фазали туташувнинг ўрта квадратик (ўтиш вақти бўйича) токи бўйича ҳисобланадилар. Ажратилган ўтказгичлар ва эгилувчан ток ўтказгичлар бўлганда, битта фаза ўтказгичларидаги ҚТ токларининг ўзаро таъсири, уч фазали ҚТ нинг амалдаги миқдори бўйича аниқланади.
Эгилувчан ток ўтказгичлар ўзаро чирмашиб кетишга текширилиши керак.
1.4.15. Мазкур Қоидаларнинг 1.4.14-бандига мувофиқ ҳисоблаб топилган, ҚТ да қаттиқ шиналар томонидан таянч ва ўтиш изоляторларига берилаётган механик кучлар, битталик изоляторлар қўлланилганда энг кичик бузувчи кучнинг кафолатланган миқдорини 60% дан кўп бўлмаган миқдорини, жуфт таянч изоляторларида – битта изолятор бузилиш кучининг 100% дан кўп бўлмаган миқдорини ташкил этиши керак.
Таркибий профилли шиналар (кўп тасмали, иккита швеллердан ва х.к.) қўлланилганда механик кучланишлар, фазаларнинг ўзаро таъсири ва ҳар бир шина элементларининг ўзаро таъсири кучланишларининг арифметик йиғиндиси сифатида топилади.
Қаттиқ шиналар материалидаги энг катта механик кучланишлар, ГОСТ бўйича вақтинчалик узилиш қаршилигининг 0,7 дан ортмаслиги керак.
Ўтказгичларни қисқа туташувда қизиши шартлари бўйича танлаш

1.4.16. ҚТ да ўтказгичларнинг қизиш температураси қуйидаги рухсат этилган чегаравий қийматлардан катта бўлмаслиги керак, ^ОС:

Шиналар:
мис	300
алюминий	200
пўлат, аппаратларга тўғридан-тўғри уланиши мавжуд бўлмаган	400
пўлат, аппаратга тўғридан–тўғри уланиши мавжуд бўлган	300
Қуйидаги кучланишдаги шимдирилган қоғоз изоляцияли кабеллар, кВ:
10 гача	200
20 - 220	125
Кабеллар ва изоляцияланган мис ва алюминий толали симлар, изоляцияси қуйидагича бўлганда:
поливинилхлорид ва резина	150
полиэтилен	200
Изоляцияланмаган мис симлар, тортилиши, Н/мм^2бўлганда:
20 дан кам	250
20 ва ундан юқори	200
Изоляцияланмаган алюминий симлар, тортилиши, Н/мм^2бўлганда:
10 дан кам	200
10 ва ундан юқори	160
Пўлаталюминий симларнинг алюминий қисми	200
Вулканизацияланган полиэтилен изоляцияли мис ва алюминий толали кабеллар	250

1.4.17. Талаб этилганда мазкур Қоидаларнинг 1.4.2 ва 1.4.3-бандларига мувофиқ ҚТ билан кабелларни қизишга текшириш қуйидагилар учун амалга оширилиши керак:

1) кабелнинг бошидаги ҚТ дан келиб чиқиб, битта қурилиш узунлигига эга бўлган, битталик кабеллар;
2) ҳар бир янги кесим юза бошланишидаги ҚТ дан келиб чиқиб, узунаси бўйича поғоналик кесим юзага эга бўлган, битталик кабеллар;
3) параллель уланган икки ва ундан ортиқ кабеллар дастаси, бевосита дастадан кейинги ҚТ дан келиб чиқиб (ҚТ ўтиш токи бўйича).
1.4.18. Тез ишлайдиган АҚУ қурилмалари билан жихозланган линияларнинг аппаратлари ва ўтказгичларини термик барқарорликка текширишда, бундай линиялардан ҚТ токи ўтишининг умумий давомийлиги узайиши ҳисобига қизишнинг ортиши ҳисобга олиниши керак.
ҚТ шароитларида қизишга текширишда ХЛ нинг ажралган симлари умумий кесим юзали битта сим деб қаралади.