Elektr stansiyalari va issiqlik tarmoqlarining issiqlik mexanika uskunalarini ekspluatatsiya qilishda xavfsizlik texnikasi qoidalarini tasdiqlash haqida

G. Yoqilg‘ini uzatishda xizmat ko‘rsatish
432. Yoqilg‘ini uzatishda “Elektr stansiyalarning yoqilg‘ini uzatishda portlash yong‘in
xavfsizligi qoidalari” talablariga rioya qilinishi shart.
433. Tasmali konveyerlarning galereyalari va estakadalarida, asosiy qayta to‘kish trakti
va ombordan yoqilg‘ini uzatish traktining uzellarida, yoqilg‘ini tushiruvchi
qurilmalarning yerosti qismida va maydalash korpusida yilning sovuq vaqtida havoning
harorati 10 S dan past bo‘lmasligi kerak, tushirish qurilmalarining yer usti qismida
0 

---

(vagonag‘dargich binosi va vagonlar uzluksiz harakat qiladigan boshqa qurilmalardan
tashqari) -5 S dan past bo‘lmasligi shart.
434. Qozonxonalarning nam ko‘mir, slanets va torfning qabul qiluvchi bunkerlar
teshiklarini to‘sib turadigan panjaralar katakchalarining o‘lchamlari 378-bandida
ko‘rsatilgandek bo‘lishi shart. Agar to‘suvchi panjaralarning teshiklari bir vaqtda yurish
yo‘llari ham bo‘lsa, unda katakchalarning o‘lchamlari 100x100 mm dan ortiq bo‘lmasligi
shart. Plujkaviy tashlagichlar o‘rnatilganda techkalar bilan to‘siladigan teshiklar
panjaralar bilan to‘silmagan bo‘lishi shart.
435. Konveyerlarga xizmat ko‘rsatish uchun parallel o‘rnatilgan konveyerlar bo‘ylab va
ular orasida yo‘lkalar, shuningdek, ularning ustidan o‘tish ko‘prikchalari nazarda
tutilgan bo‘lishi shart, ular “SSBT. Konveyerlar. Xavfsizlikning umumiy talablari” GOST
12.2.022 talablariga mos bo‘lishi kerak.
436. Xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar yaqinlashishi iloji bo‘lgan konveyerlarning harakat
qiluvchi qismlari “SSBT. Konveyerlar Xavfsizlikning umumiy talablari” GOST 12.2.022 ga
muvofiq to‘silgan bo‘lishi kerak.
437. Yoqilg‘ini uzatuvchi mexanizmlar shunday blokirovkalanishi kerakki, ularning biri
to‘xtab qolsa uning oldidagi mexanizmlarni (maydalagichlardan tashqari) to‘xtatilishiga
olib kelishi kerak.
Tasmali konveyerlar buksirovkadan va qayta to‘kish joylari to‘lib ketishidan, tasma
chiqib ketishdan himoya qurilmalari va tasmaning uzunligi bo‘yicha istalgan nuqtadan
avariyaviy to‘xtatish qurilmalari bilan jihozlangan bo‘lishi kerak.
438. Ishchi va salt shkivlariga ega bo‘lgan barcha mexanizmlarda kamarlarni ishchi
holatidan salt holatiga o‘tkazish uchun qurilmalar o‘rnatilgan bo‘lishi kerak, ular
kamarlarni salt shkividan ishchi shkiviga o‘zidan-o‘zi o‘tishini bartaraf etuvchi qulflash
qurilmalari bilan jihozlangan bo‘lishi shart.
439. Tasmali konveyerlar va ularning tashlab yuboruvchi aravachalari tasmalarning
ishchi va salt shahobchalarini, yuritma, tortuvchi va og‘diruvchi barabanlar
tozalagichlari bilan jihozlangan bo‘lishi kerak.
Tozalangan yoqilg‘ini chiqarib tashlash jarayoni mexanizatsiyalangan bo‘lishi shart.
O‘zi yurar tashlab yuboruvchi aravachalardagi maxovik ularning tormozlari va
boshqarish knopkalari bir tomonga chiqarilgan bo‘lishi kerak.
440. Nishab estakadalar bo‘ylab vagonlarda va vagonetkalarda yoqilg‘ini uzatish
bo‘yicha qurilmalar va ko‘targichlar ushlab qoluvchilarsiz ishlashi man etiladi.
Vagonetkalar ikki ilashmaga ega bo‘lishlari shart.
441. Bunker ustidagi xonada yoqilg‘ining changini uzatish shneklarining koroblari zich
yopiladigan qopqoqlar bilan yopilishi shart.
442. Yoqilg‘ining uzatish mexanizmlari yaxshi zichlangan bo‘lishi shart. Aspiratsion va
boshqa qurilmalar yoqilg‘ini uzatish xonalarida sanitar me’yorlariga muvofiq havo
tozaligini ta’minlashlari shart. Changsizlantirish tizimini ishga tushirish va to‘xtatish
konveyerni ishga tushirish va to‘xtatish bilan bir vaqtda amalga oshirilishi shart.
443. Yoqilg‘ini uzatish tizimini har gal ishga tushirilishi oldidan radio orqali konveyer
ishga tushirilishi to‘g‘risida e’lon qilinishi va uzoq davomli ogohlantiruvchi signal
berilishi kerak.
Signal xodimlar bo‘lishi mumkin bo‘lgan yoqilg‘ini uzatish traktining barcha joylaridan
eshitilishi kerak.
444. Har oyda kamida 1-marta ishlab turgan konveyerlarda ishlatib ko‘rish bilan
quyidagilarni tekshirish shart:
trosli va knopkali avariyaviy uzgichlarni;
barcha turdagi tormozlarni (yuklama ostida konveyerni to‘xtatish yo‘li bilan);
techkalar uyilib qolishidan himoyalash bo‘yicha qurilmalarini;
tasma chiqib ketishi relesining datchiklarini.
Ko‘rsatilgan himoya qurilmalari konveyer ta’mirlangandan keyin qabul qilishda ham
tekshirilishi shart.
0

---

445. Techkada tiqilib qolgan yoqilg‘i faqat techka ustida joylashtirilgan tasmali
konveyerlar to‘xtatilgandan keyin, maydonchalardan kovlash teshiklari orqali urib
tushirilishi kerak.
Bu vaqtda kovlash teshigi oldida turish mumkin emas.
446. Osma elektromagnit separatlarini qo‘lda tozalashni to‘xtatilgan konveyerlarda va
separatordan kuchlanish olinganlan so‘ng, qo‘lqoplarda bajarish zarur.
447. Konveyerlar o‘rnatilgan xonalar, estakadalar, bunker galereyalari va yuklarni
tushirish qurilmalarida, u yerdagi uskunalarga xizmat ko‘rsatuvchi yoki yoqilg‘ini
tushirish bilan band bo‘lgan xodimlarga, faqat yurish yo‘laklari bo‘ylab yurishga ruxsat
beriladi.
448. Ishlab turgan konveyerlar ustidan oshib tushish, ularning ustida turli narsalarni
uzatish, shuningdek, ularning ostiga kirish yoki ularning tagidan to‘silmagan va o‘tish
uchun mo‘ljallanmagan joylardan o‘tish man etiladi. Konveyerlar ustidan faqat o‘tish
ko‘prikchalari bo‘ylab o‘tish kerak.
449. Harakat qilib turgan konveyerdan qo‘l bilan namunalarni olish man etiladi.
450. Yoqilg‘ini uzatish xonalarini tozalash mexanizatsiyalangan va tasdiqlangan grafik
bo‘yicha suv bilan yuvish yoki changso‘rg‘ichlarni qo‘llash bilan bajarilishi kerak.
Chang o‘tirib qolishi mumkin bo‘lgan uskunalar va joylarga bemalol kirish ta’minlangan
bo‘lishi shart.
Tortish va yuritmali stansiyalar yordamida (so‘rib oluvchi pnevmoshlanglar va
supurgilar) yoqilg‘ini uzatish trakti konveyerlari ostidagi xonalarni qo‘lda tozalashni
konveyerlar to‘xtatilganda bajarish kerak va boshqarish kalitlarida “Ulanmasin-odamlar
ishlamoqda” xavfsizlik belgilari osilgan bo‘lishi shart.
Gidrotozalash konveyerni to‘xtatmasdan bajariladi.
Tozalanayotgan xonada bo‘lgan xodimlar gidrotozalash boshlanishi to‘g‘risida
ogohlantirilgan bo‘lishi kerak.
451. Harakat qilayotgan konveyer tasmasini qo‘lda tozalash man etiladi.
452. Ta’mirlash, tozalash, moylash va tasma sirpanishini bartaraf etishdan oldin
konveyer to‘xtatilishi, uning elektr sxemasi ajratilgan (ajratgichlar uzilgan, saqlagichlar
olib qo‘yilgan) bo‘lishi shart va boshqarish kalitlarida “Ulanmasin-odamlar ishlamoqda”
xavfsizlik belgisi osilgan bo‘lishi kerak.
453. Estakadalar bo‘ylab harakat qilayotgan vagonlar va vagonetkalarda, kanat yo‘llari
vagonetkalarida bo‘lish, shuningdek, estakadalar relslarida turish man etiladi.
454. Vagon ko‘targichini katakqutisiga o‘rnatilganda uni mavjud bo‘lgan moslama bilan
ishonchli mustahkamlash kerak.
Katakqutining poli va relslari tozaligini nazorat qilib turish kerak.
455. Ko‘targich shaxtalarida va skip chuqurlarida ishlar bajarilayotganda ko‘targich
to‘xtatilgan, uning elektr sxemasi ajratilgan, ishga tushirish qurilmalari esa “Ulanmasin-
odamlar ishlamoqda” xavfsizlik belgisi osib qo‘yilishi shart.
Katakqutisining ustida ishlayotganda u ponalangan bo‘lishi kerak. Elektr dvigatelini
ishga tushirilishini man etuvchi belgi faqat odamlar shaxtadan chiqarilgandan, barcha
asboblar va inventar olib chiqilgandan, katakqutisi bo‘shatilgandan va to‘siqlar joyiga
o‘rnatilgandan keyin olib qo‘yilishi mumkin.
456. Elektr vulkanizatsiya apparatlarida ishlash dielektrik qo‘lqoplar va kalishlarda,
apparat korpusi ishonchli yerga ulangan holda bajarilishi mumkin.