Elektr stansiyalari va issiqlik tarmoqlarining issiqlik mexanika uskunalarini ekspluatatsiya qilishda xavfsizlik texnikasi qoidalarini tasdiqlash haqida

E. Shlak-kulni chiqarib tashlovchi tizimi va kultepalarga xizmat ko‘rsatish
584. Shlak va kulni davriy chiqarib tashlashda, xar safar tashqi lyuklarni shlak va kul
bunkerlarning zatvorlarini ochishdan oldin qozon mashinistini shlak va kulni
navbatdagi tushirilish to‘g‘risida ogohlantirish, hamda shlak va kul ustiga suv quyish
kerak.
Kul va shlakni tushirilishi qozon normal (me’yoriy) holatda ishlayotganda bajarilishi
kerak.
585. Qozon o‘txonasi va gaz yo‘llaridan kul va shlak tushirilayotganda, ushbu ishlarda
band bo‘lgan shaxslar lyukdan chetda turishlari kerak.
586. Shlak zatvorlarini, kulni vagonetkalarda chiqarib tashlashda esa kul zatvorlarini
ochishni ham, faqat masofadan amalga oshirish kerak. Bunda zatvorning oldidan barcha
xodimlar chetga chiqarilishi kerak.
587. Etarli darajada yoritilmagan maydonchalarda, hamda bunga mo‘ljallanmagan
tasodifiy joylarda (panjaralarda, zinapoyalarda, quvurlarda) turib shlakni urib tushirish
man etiladi.
588. Qozonlarning shlakni chiqarib tashlash qurilmalarini shlakdan tozalash va quruq
kulushlagichlarning kulni tushirish traktlarida tiqilib qolgan kullarni bartaraf etishda
quyidagilar man etiladi:
vannalar va bunkerlarning ichiga kirish;
kanallar yopmalari olib qo‘yilganda ishlash;
issiq shlak va kul to‘plamlarida turish;
raspiratorlarsiz kulni tushirgichlarda ishlash.
589. Shlak va kulni chiqarib tashlayotganda xodimlar qo‘lqop, himoyalovchi ko‘zoynak
va pelerinali himoya kaskasini kiyishlari kerak, shim etik ustidan kiyilgan va uning
ustiga tushirilgan bo‘lishi kerak.
590. Shlak, kul o‘tgazgichlarning quvurlarini aylantirib qo‘yish yoki ta’mirlash kichik
mexanizatsiya vositalarini qo‘llash bilan quvurlar bo‘shatilganda va nasoslar tarmoqdan
uzib qo‘yilganda bajarilishi kerak.
591. Kultepalardagi uyumlarni tozalash rezinali etiklarda bajarilishi kerak.
592. Shlak, kul o‘tkazgichlar seksiyalari ajratilganda quvurda qolgan pulpani (kul yoki
shlak) to‘kib olishga choralar ko‘rilgan bo‘lishi kerak. Quvurlar ko‘tarilayotganda

---

xodimlar seksiya uchlaridan chetga chiqarilishi kerak.
593. Pulpao‘tkazgich va quvuro‘tkazgichlar ustida yurish man etiladi.
594. Yangi yuvilgan kulshlak plyajida yurish man etiladi. Suvsizlantirilgan kulshlak
plyaji bo‘yicha yurish faqat alohida vaziyatlarda ikkinchi shaxs kuzatuvida ruxsat
etiladi, bu holda oldida yurayotgan odam yangi yuvilib uyulgan qatlamning qattiqligini
xodacha bilan tekshirishi kerak.
595. Qayiqda, katamaranda yoki plotda turib ishni bajarayotgan xodimlar (tindirgich
hovuzining chuqurligini o‘lchayotganda, suvni chiqarib yuboradigan inshootlarda
shandorlarni o‘rnatishda va b.) qutqarish vositalariga (jiletlar, belbog‘lar va b.) ega
bo‘lishi kerak.
Qayiqlar, pontonlar yoki plotlarni qo‘llash bilan bog‘liq bo‘lgan tindirgich hovuzida
chuqurlikni o‘lchash, shandorlarni o‘rnatish va boshqa ishlarni bajarish shamol tezligi
9,8m/s dan ortiq va to‘lqin balandligi 0,35 m dan yuqori bo‘lganda man etiladi.
596. Shlak — kulni chiqarib tashlovchi tizimi va kultepalarga xizmat ko‘rsatish mazkur
Qoidalarning 12-ilovasi talablariga muvofiq amalga oshirilishi shart.