Электр хавфсизлиги

Tayanch iboralar
Taksonomiya, impulsiv xavf, kvantifikatsiya, yashirin xavflar aksiomasi, tavakkal, tavakkalni yo`l qo`ysa bo`ladigan mintaqasi, ergatik sistema, taxlil usuli, sabablar va xavflar daraxti, sistema yaratuvchi element.
Hayotiy faoliyat xavfsizligini ta`minlash yo`llari,
asoslari, usullari,choralari va boshqarish vositalari.


Reja:
1. Hayotiy faoliyat xavfsizligini ta`minlash asoslari.
2. Xavfsizlikni ta`minlash yo`llari.
3. Xavfsizlikni ta`minlash usullari, ta`riflari.
4. Hayotiy faoliyat xavfsizligini boshqarishning uslubiy asoslari


Hayotiy faoliyat xavfsizligini ta`minlash asoslari.
Xavfsizlikning umumiy nazariyasini tuzilishida tamoyil (printsip)lar va usullar ko`rilayotgan bilim sohasida aloqalar to`g`risida to`la tasavvur qilishda metodologik ahamiyatga ega.
Asos (negiz, printsip) - bu fikr, g`oya, maqsad (asosiy holat)dir.
Usul - bu eng umumiy qonuniyatlarni bilish orqali maqsadga erishish yo`li.
Xavfsizlikni ta`minlash asoslari va usullari mantiq va dialektikaga xos umumiy usullarga tegishli bo`lmay, maxsus va ayrim usullardan hisoblanadi. Usullar va asoslar o`zaro bog`liqdir.
Xavfsizlikni ta`minlash choralari - bu usullarni va asoslarni amaliy, tashkiliy, moddiy, gavdalantirib amalga oshirishdir.
Asoslar, usullar, choralar - bu xavfsizlikni ta`min etishdagi mantiqiy pog`onalardir. Ularni tanlab olish faoliyatning aniq sharoitlariga, xavfning darajasiga va boshqa mezonlarga bog`liq.


Xavfsizlikni ta`minlash yo`llari.
Xavfsizlikni ta`minlash tamoyillari ko`p. Ularni belgilariga qarab bir necha klasslarga ajratish mumkin. Masalan: yo`naltiruvchi, texnik, tashkiliy, boshqaruv.
1. Yo`naltiruvchi:
1) Operatorning faolligi; 2) Faoliyatning muruvvatlash (odamiyligi, muruvvatliligi); 3) Tuzulishning tartibsizlanishi (destruktsiya); 4) Operatorni almashtirish; 5) Turkumlashlar (klassifikatsiya); 6) Xavflarni yo`qotish; 7) Tartiblash (sistemalash); 8) Xavfni kamaytirish.
2. Texnik:
1) Blokirovkalash; 2) Vakuumlash; 3) Zichlash (germitizatsiya); 4) Masofa bilan himoyalash; 5) Mahkamlash - puxtalash; 6) To`siqlar orqali (ekranlash); 7) Ojiz zveno qo`llash; 8) Siqilgan havo qo`llash; 9) Harakatlarni sekinlashtirish.
3. Tashkiliy
1) Vaqt bilan himoyalash; 2) Axborot (ma`lumotlar); 3) Zaxiralash; 4) Mos kelmaslik; 5) Me`yorlash; 6) Xodimlar tanlash; 7) ergonomiklik.
4. Boshqaruv:
1) Moslik (adekvatnost); 2) Nazorat; 3) Qarshi aloqa; 4) Javobgarlik; 5) Rejalilik; 6) Rag`ballantirishlar; 7) Samaradorlik; 8) Boshqarish.