Elektr energiya iste’molchilari. Reja: 1

Misol 1.7. 
Televizorda badiiy filmlar namoyish etilganda 
Toshkent shahri xonadonlarida yashovchi oila a‘zolarining 60-
70% televizor bor xonada tomosha qilishadi.Etiborsizlik oqibatida 
boshqa xonalardagi elektr chiroqlari o’chirilmasdan qoladi. Bir 
Toshkent shahri misolida mumkin bo’lgan elektr energiyani 
tejalishi baholansin, agar 1 kVt soat elektr energiya narhi 67 so’m 
hisoblansin. 
Yechish. 
Statik ma‘lumotlarga asosan Toshkent shahri 
xonadonlari 2.5 mln ga yaqin. Faraz qilaylik har kuni kechqurun 
1 soat davomida quvvati 100 vatt bo’lgan elektr chiroqlari 
o’chirilmasdan qoladi. Joul-Lens qonuniga asosan iqtisod qilish 
mumkin bo’lgan elektr energiyani hisoblaymiz 
10 

---

W = ^Pdt = (UE)Bm)
x (2.5 x 10
6
)x (lx 
lOcoam)
-2.5x10/’ 
- 
2.5x 10
6
KBmxcoam 
0 
Tejaladigan summa 2,5 10
6
kVt soat 67 sum =16,75 10
7
sum. 
Elektr zanjirini ish rejimlari 
Elektr zanjiirning elementlari aniq bir elektrotexnik 
qurilmalar bo Tib, ular har xil rejimlarda ishlashi mumkin. Butun 
elektr zanjirini yoki uni alohida elementlarini ish rejimlari tok va 
kuchlanishni kattaligi bilan xarakterlanadi. 
Tok va kuchlanish istalgancha o’zgargani uchun ish rejimlari 
ham istalgancha bo’lishi mumkin. 
Elektr zanjirining asosiy ish rejimlari: salt, nominal, qisqa 
tutashuv va moslashtirilgan rejimlar hisoblanadi. 
Salt ishlash rejimi. 
Bu rejimda iste‘molchi manbadan 
uzilgan bo’ladi, manba tashqi zanjirga energiya bermaydi va 
iste‘molchi energiya qabul qilmaydi 
1=0.
Bu rejimda 
E=U
bo’ladi. Qarshiligi katta bo’lgan voltmetr ulansa manbaning 
EYUKni ulchaydi. Tashqi xarakteristikada c nuqta (1.6- rasm). 
Dvigatellarning, transformatorlarning salt ishlash rejimi 
mexanik va elektr yuklamalarisiz ishlashi tushuniladi