Ekonometrik modellarni tuzishda qatnashadigan iqtisodiy ma’lumotlarga qo‘yiladigan talablar. Omillarni o’rganish bilan qamrab olinadigan ro’yxat chegaralangan, omillar esa nazariy asoslangan bo’lishi lozim; Modelga kiritilgan barcha omillar miqdor o’zgarishlarga ega bo’lishi kerak; Tadqiq qilinayotgan to’’lam sifatli bir jinsli bo’lishi lozim; Omillar o’zaro funktsional bog’lanmasliklari shart;Kelajakda omillar o’zaro tahsirini ekstra’olyatsiya qilish uchun modellardan foydalanilayotgan vaqtda xarakter jiddiy o’zgarmasligi, statistik mustahkam va barqaror bo’lishi lozim; Regression tahlilda har bir omilningqiymatiga bir xil regressiyali natijaviy o’zgaruvchi taqsimoti normal yoki yaqin darajada mos kelish lozim.
Ekonometrik modellarning iqtisodiy tahlilida verifikatsiya bosqichi. Ekonometrik modellashning uchinchi bosqichi – verifikatsiyalash bosqichidir. Tahlil qilinayotgan qatorlar dinamikasi har doim anchagina uzunroq qatorlarning tanlamasi hisoblanadi. Shuning ushun korrelyatsion-regerssion tahlil asosida olingan ekonometrik modellarning ishonshliligini har tomonlama tekshirish va baholash lozim. Korrelyatsion va regression tahlil asosida tuzilgan ekonometrik modelning statistik ahamiyatligi verifikatsiya bosqishida tekshiriladi.
Vaqtli qatorlar tahlilida hisoblanadigan kо‘rsatkichlar. Vaqtli qatorning asosiy komponentalari
-o’suvchi tendensiya;
-mavsumiy komponenta;
-tasodifiy komponenta
Vaqt bo’yicha bog’lanishlar turli shakllarda bo’lishi mumkin, ularni aniq bir shaklga keltirish uchun turli ko’rinishdagi funktsiyalardan foydalaniladi. Trendlarni tuzish uchun ko’proq quyidagi funktsiyalar qo’llaniladi:
-chiziqli trend
-giperbola
-eksponentsial trend
-ko’rsatkichli funktsiya shaklidagi trend
-ikki va undan yuqori tartibli parabola
35. Iqtisodiy о‘sish jarayonini ishlab chiqarish funksiyalari yordamida tadqiq etish. Ishlab chiqarish – bu insonning xayot kechirishi va rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan moddiy va ma'naviy ne'matlarni yaratish jarayonidir. Maxsulotlar va xizmatlar turli tuman bo‘lishiga, tez ko‘payib borishiga qarmasdan, bu ne'matlar ishlab chiqarish extiyojlarini : jamiyatning ishlab chiqarish extiyojlarini qondiruvchi ishlab chiqarish vositalariga bo‘lgan bo‘linadilar: ishlab chiqarish vositalari va iste'mol buyumlariga.Shunga muvofiq ijtimoiy ishlab chiqarish xam ikki bo‘linmaga bo‘linadi: (ajraladi): bo‘linma ,ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqarish va bo‘linma, iste'mol buyumlarini ishlab chiqarish.“Ijtimoiy ishlab chiqarish” deganda butun jamiyat, ya'ni makroiqtisodiy miqyosda amalga oshiriladigan ishlab chiqarish jarayonlari tushuniladi. Ijtimoiy ishlab chiqarish bir –biri bilan bog‘liq ikki soxadan iborat: Moddiy ishlab chiqarish va Nomoddiy ishlab chiqarish.