Ёғ-мой маҳсулотлари сифат кўрсаткичлари ва уларнинг метрологик таъминоти

Ishning aprobatsiyasi. Dissertatsiya ishining nazariy qoidalari va ilmiy natijalari “Yog’-moy ishlab chiqarish korxonalarida integrallangan menejmenti tizimini ishlab chiqish” respublika ilmiy-texnikaviy konferensiyalarida muhokama qilingan.
Ish tuzilmasining tavsifi. Dissertatsiyada kirish, asosiy 3-bob, xulosa va tavsiyalar keltirilga
1-BOB YOG’-MOY MAHSULOTLARINI ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIK JARAYONLARIDA SIFATNI TA’MINLASH

1.1. YOG’-MOY ISHLAB CHIQARISHDA APPARATURA-TEXNOLOGIK SXEMASINI TAHLILI

O‘zbekiston Respublikasi xalq xo‘jaligida oziq-ovqat sanoati eng muhim mavqeni egallaydi. Sanoatning bu tarmog‘ida asosan xomashyoni qayta ishlashga asoslangan bo‘lib, Respublika umumiy sanoati mahsuloti hajmida oziq-ovqat sanoati yil sayin oshib bormoqda. Oziq-ovqat sanoati tarmog‘ida go‘sht-sut, Yog’-moy, baliq mahsulotlari, un-yorma, non, makaron, meva-sabzavot konservalari, qandolat, choy qadoqlash, uzum va shampan vinosi, spirt, aroq, tamaki, pivo, chanqoqbosar ichimliklar, sovun va boshqa mahsulotlar ishlab chiqaradigan ko‘plab sanoat korxonalari faoliyat ko‘rsatmoqda.
Respublika mustaqillikka erishganidan so‘ng oziq-ovqat sanoatida chuqur tashkiliy va iqtisodiy o‘zgarishlar amalga oshirildi. Ko‘pgina korxonalar davlat tasarrufidan chiqarilib ochiq turdagi aksiyadorlik jamiyatlariga aylantirildi, ilgari tarmoq korxonalariga rahbarlik qilgan vazirliklar tugatilib, «Oziqovqatsanoat» davlat-aksiyadorlik konserni, «O‘zmevasabzavot-xolding» kompaniyasi, «O‘zgo‘shtsanoat» davlat-aksiyadorlik uyushmasi, «O‘zdonmahsulot», «O‘zbaliq» davlat-aksiyadorlik korporatsiyalari, «Yog’-moy sanoati» uyushmasi tashkil etildi.
Oziq-ovqat sanoati aholini ozuqa mahsulotlariga bo‘lgan talabini qondirishga asoslangan korxonalarni o‘z ichiga oladi. Bu tarmoq boshqa tarmoqlarga qaraganda qishloq xo‘jaligi tarmog‘i bilan o‘zviy bog‘langan bo‘lib, u qishloq xo‘jaligi tarog‘idan don, sut, kartoshka, qand lavlagi va boshqa mahsulotlarni oladi. Qishloq xo‘jaligi tarmog‘i agrosanoat kompleksining tarkibiga kiradi.
Yog’-moy ishlab chiqarish sanoatining texnologiyasi
Respublikaning Yog’-moy ishlab chiqarish sanoati o‘z ichiga bir qator ishlab chiqarishlarni olib, ishlatiladigan xom-ashyosi va uni qayta ishlashning ketma-katligi jihatidan, shuningdek, ishlab chiqaradigan mahsulotini ishlatilishi bilan umumiylikka egadir. Yog’-moy ishlab chiqarish sanoatining tarkibiga hozirgi kunda o‘simlik moylarini ishlab chiqaradigan, Yog’ni rafinatsiyalash va gidroginezatsiyalash, margarin, moyonez, gilitsirin turli maqsadlarda ishlatiladigan sovunlar, olif, sintetik yuvish vositalarini ishlab chiqaruvchi korxonalar kiradi. O‘zbekistonning Yog’-moy ishlab chiqarish sanoati yirik xom ashyo bazasiga ega bo‘lib, korxonalarning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichi xom ashyoga va ulardan olinadigan mahsulot hajmi va sifatiga bog‘liq bo‘ladi.
O‘simlik moylarini ishlab chiqarishda 85-95% ini xom-ashyo uchun sarflanadigan harajatlar tashkil etadi. Respublikada o‘simlik moylarini ishlab chiqarishda xom-ashyo sifatida paxta chigiti ishlatiladi. Paxta chigitining Yog’liqlik darajasi 22-23% ni tashkil etadi. Paxta chigitidan Yog’ ishlab chiqarish 2 yo‘l bilan amalga oshiriladi: presslash va ekstagenlash usulida.