E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet137/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

SSSR  tashqi
 
siyosatidagi
 
o ‘zgarish
154


M ustaqil  Davlatlar
 
H am do‘stligining
 
tashkil  etilishi
nemis davlatining birlashishiga ham  to ‘sqinlik qilmadi.  Aksincha,  G erm aniya 
birlashgandan so‘ng  1990-yilning 9-noyabrida  SSSR va G F R  o ‘rtasida yaxshi 
qo ‘shnichilik,  sherikchilik  va  ham korlik  t o ‘g ‘risida  sh artn om a  im zolandi. 
SSSR  Sharqiy Yevropadan o ‘z q o ‘shinlarini  olib chiqib  keta boshladi.  AQSH 
va  uning  ittifoqchilari  1991-yili  Iroqning  o ‘zboshim chaligiga  qarshi  harbiy 
kuch  ishlatganida  SSSR  o ‘z  ittifoqchisi  Iroqni  q o ‘llab -q uw atlam ad i.  1990- 
yilning  noyabrida  Parijda  Yevropada  oddiy  qurol-yarog ‘  va  qurolli  kuchlar 
sonini  qisqartirish  to ‘g ‘risidagi  shartnom a  im zolandi.  Yevropada  xavfsizlik 
va  ham korlik  kengashi  qatnashchilari  b o ‘lgan  davlatlar Yevropa  uchun  Parij 
X artiyasini  qabul  qildilar.  U nda  davlatlararo  m unosabatlarning  Xelsinki 
tam oyillari  tasdiqlandi.  Shu  tariqa  «sovuq  urush»  barham   topa  bordi.  1991- 
yilda  SSSR ning  qulashi  bilan  «sovuq  urush»  tugadi.
Lekin  AQSH  —  Rossiya  ziddiyatlari  davom   etm oqda.
XX asrdagi  so‘nggi  o ‘n yillikning eng yirik voqeasi 
SSSR ning  qulashi  b o ‘ldi.  1991-yil  8-dek ab rd a 
Rossiya,  U kraina va  Belorussiya  rahbarlari  M insk 
shahridagi  uchrashuvlarida  SSSR  tarqatib  yubo- 
rilganligini  e i o n   qildilar.  Buning  sababi  —  aynan  shu  uch  davlat  1922- 
yilning  3 0-dekabrida  SSSR ni  tashkil  etgan  edilar.  Ayni  paytda  bu  uch 
davlat  rahbarlari  M ustaqil  Davlatlar  H a m d o ‘stligi  (M D H )  ni  tashkil  etgan- 
liklarini  ham   m a iu m   qildilar.  Sobiq  ittifo q d o sh   respu blik alard an  yana 
sa k k iz ta si,  sh u   ju m la d a n   0 ‘z b e k is to n   R e sp u b lik a si  M D H   h a q id a g i 
shartnom ani  im zoladilar.  Dunyo  ham jam iyati  Rossiya  Federatsiyasini  sobiq 
SSSR ning  qonuniy  vorisi,  deb  tan  oldi.  Rossiya  Federatsiyasi  sobiq  SSSR 
im zolagan  shartnom alarga  rioya  qilish  m ajburiyatini  o ‘z  zim m asiga  oldi. 
B M T  va  uning  Xavfsizlik  Kengashida  S SS R ning  o ‘rnini  egalladi.  SSSR 
tarqalib  ketgach,  uning  yadro  qurollari  to ‘rt  davlat  (U k raina,  Belorussiya, 
Rossiya va Q o zogiston)  hududida qoldi.  X alqaro ham jam iyat  ularning yagona 
Rossiyada to ‘planishi  choralarini  k o i d i  va bunga erishdi.
S SSR ning qulashi jahondagi siyosiy vaziyatni tubd an o ‘zgartirib yubordi. 
D unyoning  ikkiga  b o iin ish i  barham   topdi.  A Q SH   dunyoning  yagona  « o ia  
buyuk»  davlati  b o iib   qoldi.  AQSH  prezidenti  J.  Bush  o ‘z  xalqini  «sovuq 
urush»  da  erishilgan  g ‘alaba  bilan  q iz g in   tabrikladi.
90-yillar  xalqaro  hayotda  k o ‘p  millatli  davlatlar- 
ning parchalanishi va milliy davlatlarning vujudga 
kelishi  bilan   h a m   ajralib  tu rad i.  C h u n o n c h i, 
Chexoslovakiya  va  Yugoslaviya b o iin ib   ketdi.  Chexoslovakiya  1993-yilning
1 -y a n v a rid a   C h e x iy a   va  S lovakiya  d a v la tla rig a   a jra ld i.  Y u go slav iy a 
b o iin g u n ig a   q ad a r  6  respublikadan  iborat  edi.
1991-yil  iyun  oyida  Xorvatiya,  Sloveniya  va  M akedoniya  o ‘z  m ustaqil- 
ligini  e i o n   qildilar.  1992-yilning  yanvar  oyida  Bosniya  va  G ersegovina 
ajralib  chiqdi.  Serbiya  va  C hernogoriya  esa  Yugoslaviya  Ittifoqi  (Y ul) 
d avlatini  tu zd ilar.  Y ugoslaviyaning  p a rc h a la n ish   ja ra y o n i  yan a  davom

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish