E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet131/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

Yaqin  SHarq  inqirozi
V DRga  qarshi  urush  harakatlarini  boshlab  yubordi.  Biroq  A Q SH   armiyasi 
V etnam   xalqining  qattiq  qarshiligiga  duch  keldi.  U rush  harakatlari  8  yil 
davom  etdi.  AQSH  V etnam  xalqining irodasini  buka olm adi.  N ihoyat,  1973- 
yilning  yanvar  oyida  Parijda  V etnam da  urushni  to ‘xtatish  va  tinchlikni  tik- 
lash  to ‘g ‘risidagi  bitim lar  im zolandi.  AQSH  V etnam dan  o ‘z  q o ‘shinlarini 
olib chiqib  ketishga  m a jb u rb o ‘ldi.  U  q o ‘llab-quvvatlayotgan Janubiy Vetnam  
hukum ati  1975-yilda quladi.  1976-yilning 2-iyulida V etnam  yagona davlatga 
birlashdi.  Bu  hodisa  A Q SH ning  H indixitoydagi jiddiy  m ag‘lubiyati  edi.
50-yillarda  Yaqin  Sharq  G ‘arbning  buyuk  dav- 
latlari va SSSR o itasid ag i keskin qaram a-qarshilik 
m aydoniga  aylandi.  SSSR  arab  davlatlarini,  AQSH  esa  Isroilni  q o ila b - 
quvvatlashni  yangi  kuch  bilan  davom   ettirdi.  1952-yilda  am alga  oshirilgan 
inqilob  natijasida  M isrda  Buyuk  B ritaniya  tayanchi  b o ig a n   m onarxiya 
ag‘darildi.  1956-yilda esa  Misr Suvaysh  kanalini  milliylashtirdi.  Bunga chiday 
olm agan  Buyuk  Britaniya  Misrga qarshi  agressiya uyushtirdi.  U nd a  Fransiya 
va  Isroil  ham  qatnashdi.  BMT va SSSRning q a tiy  pozitsiyasi tufayli agressiya 
t xtatib qolindi.  Shu tariqa  3  davlat agressiyasi  muvaffaqiyatsizlikka  uchradi. 
N atijada  Buyuk  Britaniya  va  Fransiyaning  pozitsiyalariga  katta  p u tu r  yetdi. 
Ayni  paytda Yaqin  Sharqda  SSSR  ning  obro'si  k o iarild i.  1958-yilda  Iroqda 
m onarxiya  ag‘darildi.  Shunday  sharoitda  Eyzenxauer  doktrinasi  ilgari  su~ 
rildi.  U nga  ko‘ra,  Yaqin  Sharqda  endi  A Q SH ,  Buyuk  Britaniya  va  Fran- 
siya  o ‘rnini  to id iris h   kerak  edi.  Bu  hodisa  SSSR  ning  G ‘arb  davlatlari 
bilan  m u n o sa b a tla rin i  yan ad a  k esk in lash tirib   y ubordi.  «Sovuq  urush» 
vasvasasi  kuchaydi.
50-yillarning  ikkinchi  yarm ida  SSSR turli  tuzu m - 
dagi  davlatlarning tin ch -to tu v  yashashi  m u m k in - 
ligi  g ‘oyasini  ilgari  surdi.  Bu  g ‘o y an in g  p uch  
em asligini  isbotlash  m aqsadida  o ‘z  arm iyasining 
sonini  2  mln  kishiga  qisqartirdi  va  SSSR   —  AQSH  rah barlarin ing   oliy 
darajadagi  uchrashuvini  o ik a z is h   tashabbusi  bilan  chiqdi.  Va,  n ihoyat,
1960-yilning  m ay oyida  SSSR  rahbari  N .  S.  Xrushyov va A Q SH   prezidenti 
D.  E yzenxauerning  uchrashuvi  o ik a z ilish ig a   kelishildi.  Biroq  bu  u chra- 
shuv  am alga  oshm ay  qoldi.  Bunga  A Q SH   1-may  kuni  SSSR   hududiga 
josus sam olyoti  uchirishi  sabab b o id i.  Josus sam olyot  Sverdlovsk osm onida 
urib  tushirildi.  U chuvchi  G .  Pauers tiriklayin  asiro lin d i.  AQSH  ig‘vogarligi 
fosh  b o id i.
1961-yilda  SSSR  va  AQSH  m unosabatlarini  nihoyatda  keskinlashtirib 
yuborgan  voqea  sodir  b o id i.  Bu  Berlin  devorining  qurilishi  voqeasi  edi. 
Devor Sharqiy  Berlinni  G ‘arbiy  Berlindan ajratib tashladi.  Tez orada dunyoni 
yadro  urushi  halokati  yoqasiga  olib  kelib  q o ‘ygan  voqea  ham   sodir  b o id i. 
Bu  voqea  tarixga  «Karib  inqirozi»  nom i  bilan  kirgan.  Bu  inqiroz  qay  tariqa 
yuz  berdi?  1959-yilning  yanvar  oyida  K ubada  am erikap arast  h u ku m at 
ag‘darildi.  H okim iyat  tepasiga  F.  Kastro  boshchiligida  vatanparvar  ku chlar

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish