Яшил хромли қўрғошин — лазур ҳамда сариқ кронни кукун тўлдиргич билан обдан аралаштириб ҳосил қилинган яшил рангли пигмент. Унинг беркитувчанлиги ва ранглаш кучи юқори, шунингдек, занглашга чидамли. Яшил хромли қўрғошинни ишқор реакцияси содир бўладиган пигментлар билан аралаштириш тавсия этилмайди, чунки ишқор таъсирида унинг ранги бузилади.
Хром оксиди (Cр2О3) — зарарли муҳит (ишқор, кислота ва ҳоказо) таъсирига чидамлилиги бўйича бошқа пигментлардан фарқ қилади. Бундан ташқари, унинг ранги ёруғлик ҳамда иссиқлик таъсирида ўзгармайди. Барча турдаги боғловчилар билан осонгина қоришади. Шу сабабли юқори ҳарорат ва айрим зарарли муҳит таъсирида бўладиган ҳар хил конструкциялар учун бўёқ таркиблар тайёрлашда кўп ишлатилади. Бўёқчиликда ишлатиладиган соф лазурга мос келадиган кронни аралаштириб яшил рух пигменти тайёрланади. Юқоридагилар сингари, ишқор таъсирига чидамсиз. Елимли бўёқларга аралаштириб, сувоқли деворларни пардозлашда ишлатилади.
Саноатда 3 хил қўрғошинли яшил пигмент чиқарилади. «Яхлит» яшил пигмент, оч тусли ва тўқ тусли яшил пигмент. Яшил пигментда 50 дан 75% гача оғир шпат бўлади.
Таркибида қўрғошин бўлган барча пигментлар каби қўрғошинли яшил пигмент ранги водород сулфид таъсирида хиралашади ва ишқор таъсирида қизаради.
Қўрғошинли яшил пигмент ички бўяш ишларини бажариш учун мойли ва эмалли аралашмалар тайёрлашда ишлатилади. Қўрғошинли яшил пигмент билан фақат батамом қуриган сувоқни бўяш мумкин. Чунки, бу пигмент ишқор таъсирига бардош бера олмайди, ҳатто қўрғошинли яшил пигмент қўшилган мойли колер билан бўялганда ҳам юзада қизил доғлар пайдо бўлиши мумкин. Қўрғошинли яшил пигментнинг беркитувчанлиги жуда юқори: 12 дан 42 см2/г гача бўлади.
Рухли қуруқ яшил пигмент рухли крон билан бўёқ лазурини аралаштириш йўли билан олинадиган сунъий маъдан пигментдир. Уч хил навда чиқарилади: тўлдиргичсиз, «яхлит» яшил, 50% тўлдиргич (оғир ва енгил шпат) қўшилган яшил пигмент. Ҳар қайси нави икки тусга, яъни оч ва тўқ тусга эгадир.
Рухли яшил пигмент офтобда айнимайди, у водород сулфид таъсирида хиралашмайди ва зангламайдиган хоссаларга эга. Темир, ёғоч-тахта ва сувалган юзаларни бўяш учун мойли ва эмалли бўёқлар тайёрлашда ишлатилади. Рухли яшил билан яхши қуримаган сувоқни бўяб бўлмайди, чунки бу бўёқ ишқор таъсирида бузилади.
Рухли яшил пигментнинг беркитувчанлиги қуйидагича: «яхлит» — тўқ ранг берилса — 23 г/м2 ва оч ранг берилса — 28 г/м2; тўлдиргичли — тўқ ранглигиники — 40 г/м2 ва оч ранглигиники — 45 г/м2.
Do'stlaringiz bilan baham: |