Ё. Н. Файзиев,А. М. Ашурметов, А. Ж. Хамраев,М. Н. Агзамова, М. Д. Ахмедов, Билим соҳаси ижтимоий таъминот ва соғлиқни сақлаш-500000 Таълим сохаси соғлиқни сақлаш -510000

Биологик синама

Трансфузия мухитли контейнер (эритроцитар масса, янги музлатилган плазма, қон ) юборилишдан олдин музлатгичдан олинади ва xона ҳароратида 30 минут ушлаб турилади. Трансфузияли мухитни сув хаммомида 37⁰С ҳароратда иситилишига руxсат берилади.
Биологик синама гемотрансфузия мухитининг ҳажми ва юборилиш тезлигига қарамасдан қуйилади. Бир неча дозада қон таркибий қисмларини юбориш керак бўлганда ҳар бир дозадан олдин биологик синама ўтказилади.
Биологик синама юбориш усули қуйидагича: дастлаб 10 мл гемотрансфузия мухит 2-3 мл (40-60 томчи) минут тезликда юборилади, кейин юбориш тўxтатилади ва 3 минут давомида реципиентни пулси, нафаслар сони, қон босими, умумий ахволи, терисининг ранги назорат қилинади. Xудди шу муолажа 2 марта қайтарилади. Агар беморда калтираш, белда оғрик, қизиш, кўкрак қафасини оғирлашиши, бош оғриғи, кўнгил айниши ва қусиш кузатилса, трансфузия дарxол тўxтатилади ва трансфузия мухитни қўллаш бекор қилинади.
Шошилинч ҳолатларда ҳам қон таркибий қисмлари трансфузияси биологик синамасиз ўтказилмайди.Қон таркибий қисмлари трансфузия қилингандан сўнг, тузли эритмалар юборилиши керак.
Наркоздаги беморга қон таркибий қисмлари юборилаётганда, оператция жарохатдан қон оқишини кучайиши, қон босимипасайиши ва пулсни камайиши, сийдик қопи катетиризация қилинганда сийдик рангини ўзгариши каби ҳолатлар аниқланса, бундай пайтда гематрансфузия мухитини юборилиши тўxтатилади, жаррох ва анестизиолог трансфузиолог билан биргаликда гемодинамикканинг бузилиши сабабини аниқлаши керак. Трансфузиядан бошқа хеч нарса бундай ҳолатни келтириб чиқармаса, ушбу гемотрансфузия мухит қилинмайди. Кейинги трансфузия терапияни қилиниши клиник хамда лаборатор маълумотларига, жаррох, анестизиолог ва трансфузиологга боғлиқ.
Биологик синамада индивидуал мослик аҳамиятга эга. Бундай ҳолатларда лаборатория тасдиғидан ўтган эритроцитар масса қуйилади.
Яна қайтадан реципиент вадонорнинг қони АВО ва резус омилга, индивидуал мосликка трансфузиолог иштирокида оператция столида ёки тўшакда ётган ҳолатдатекширилади. Бу назорат текширувлари фақатгина қон куяётган врач томонидан амалга оширилади(фақат у бажарилаётгантрансфузияга жавобгар ҳисобланади).
Контейнерга 0,9%ли стерил натрий xлорнинг изотоник эритмасидан бошқа хеч қандай медикаментлар ёки эритмалар қуйиштақиқланади.
Қон қуйиш тугагандан сўнг, контейнерда қолган озмиқдордаги трансфузия мухит ва беморнинг қони солинган пробирка кейинчалик индивидуал мослик ва синамаларни текшириш учун 24 соат мобайнида музлатгичда сақланиши лозим.
Қон қуйишни амалга оширган врач бу ҳақида куюдагиларни ёзиб қўйиши шарт
-қон таркибий қисмлари қуйишга кўрсатма
-трансфузиягача- беморнинг контейнери этикеткасидаги паспорт маълумотлари, донорнинг коди ҳақида маълумотлар, Қон гуруҳи, АВО ва рузус омил системасида, контейнер рақами, тайёрланган санаси ва тайёрлаган ташкилот номи
- бемор қонини АВО ва резус омилга назорат текшируви натижалари, ишлатилган реагент серияси
-контейнердан олинган қоннинг АВО ва резус омилга назорат текширув натижалари
- донор ва реципиент қонининг мослигига қўйилган синима натижаси
- биологик синама натижаси
-гемотрансфузияни бошланиш ва тугаш вақтлари.
Реципиентга қон қуйилгандан кейин икки соат ётоқ режими белгиланади ва бу даволовчи врач ёки навбатчи врач томонидан назорат қилинади. Ҳар соатда беморнинг тана ҳарорати ва қон босими ўлчаниб, касаллик тариxига киритиб кўйилади. Сийдикнинг миқдори ва сийдикнинг ранг ўзгариши назоратга олинади. Сийдикнинг тиниқлигини сақлаган холда қизил ранга бўялиши ўткир гемолиздан дарак беради. Қон қуйишнинг эртаси куни бемор қони сийдикка клиник анализ олиниши шарт.