Ә. Ә ж и н и я зо в. Қ о с ы ғы м а с а й ы л м а н

(Әжинияз шайырдық үлгиси менен)
Қағаз ақша күл қурақым болмайды, 
Өлшем-қуны, алтын-зерден айрылса, 
Баслық деген қул қурақым болмайды, 
Гербли дөдгелек мөрден айрылса.
Баслықтыц «ақылы пүтин» басында, 
Жақсы атқосшылар жүрсе қасында, 
Кимселердиц ийт үреди тусында, 
Мереке-мәжилисте төрден айрылса.
Базар қатнасығы-дәўир талабы,
Оған жалатайлар қылап қылады, 
Қымбат пуллап, арзан сатып алады, 
Алыпсатар зацғар ардан айрылса.
Жекке жигит не мүшкилге жарайды, 
Журттыд қасы-қабағына қарайды, 
Қарабасы қуўдалаўға қолайлы, 
Туўысқан-туўғаннан, ярдан айрылса.
Туўысқанньщ зоры қарындас болар, 
Ғарры өлсе «асабаты-ас болар»,
Жигит өлсе асқар таўлар пәс болар, 
Бота бозлар қара нардан айрылса.
Басқоспа-бәзимлер жым болар екен, 
Зийўар зибанында муц болар екен, 
Аламойнақ дуўтар гуд болар екен,
Он еки пердели тардан айрылса.

---

Арал өли ойпат Әмиўдәрьясыз,
Суў Тәцири-Нуў пайғамбар қайдасыз,
Асқар таў деп аталғаны пайдасыз,
Төбесин қаплаған қардан айрылса.
Қыздьщ жары сулыўлығы көзинде, 
«Шайырдық қүдирети — тили», сөзинде,
Ат, ғашырға айланады изинде,
Қушақ толы қуйрық жалдан айрылса.
Үйирден қуўылған айғыр ат «саяқ»,
Мийсиз басқа зая болған қол-аяқ,
Миллиард, миллион, мыцлар-мәзи «бир таяқ», 
Изине тиркелген нольден айрылса.
«Көлбуўға» не жесин көли йоқ жерде.
Кийик көлди қәйтсин шөли йоқ жерде, 
Ўатаннан ўаз кешер сатқан шерменде,
Азғын ар әйлемес елден айрылса.
Алжасқан адамнық гүнайыны кеш,
Алжасыў, адасыў-қылмыс емес ҳеш, 
«Қылкөпирден» қулап түсер ғыйбаткеш, 
Қәбиринен шығып-гөрден айрылса.
«Дешти қыпшақ» десем, әлем гүлистан, 
«Улыўма үйимиз-Туран Түркстан»,
Исенгеним. Ғәрезсизлик. Дин ислам,
Дүнья қәреп болар диннен айрылса,
Қаяқтасыз қатар-қурбы заманлас,
Бул арасат заман паян табылмас,
Пурсат барда бир-биреўге хабарлас,
Халқым шүкир етсин, меннен айрылса.
Әлем гүзар «Уллы жипек жолында»,
Кәрўан көшер бийлиги өз қолында,
Ақ сөкитли «Таллы жағыс» бойында, 
Бүлбиллер сайрамас гүлден айрылса.

---

Торалағаз неге түнде ушады,
Гөртышқан, жарғанат, «гөрсоқыр» тағы, 
Адам, бир мециреў мақлуқ мысалы,
Тилден, көз-қулақтан тецнен айрылса.
Дәрья, канал, салма барма сағасыз,
Жигит ел-елатсыз, қоцсы-қобасыз, 
Туўысқан-туўғансыз, бала-шағасыз,
Жасап болмас жүрек тәннен айрылса.
Адам айрылмағай Ана Ўатаннан,
Аяўлы нәрсе йоқ, ата мәканнан,
Паян таппас шет-шебирсиз жәҳәннен,
Ер жигит туўылған жерден айрылса.
БОЛАР
Адам танымаса ақты қараны,
Әйтеўир бир жүрген «жәниўар» болар, 
Жигит халықтан қашық тутса араны, 
«Жалғыз аттық шақы шықпас» хор болар.
Ғарға жүз жыл жасап-жемтик шоқыйды, 
Наўқан қурт-жүз күнде жипек тоқыйды,
Көз бар. Жазылмаған хатты оқыйды,
Жүрек соқыр болса саў көз гөр болар.
Сулыўлық сынаптай турар жылыслап, 
Гәўҳар жатыр бир қарацғы қуўыста,
Қайтып көрер достын, менен урыспа,
Кеўил жәҳәндей кец, тилдей тар болар.
«Қыз патша болса ҳәм жолы тар» — дейди, 
Өйткени жат журттан жаўшы бар дейди, 
Жыллы сөзге жыланлар ҳәм зар дейди, 
Мүриўбет бул — меҳир қуяш нур болар.
Билип айтқан ер қәдирин ел билер, 
Арыслан баҳасын билсе шер билер,
Келин қунын қыз узатқан жер билер, 
Зергерине түссе жез ҳәм зер болар.

---

Тентек төрде төре болып отырса, 
Жағымпазлар зияпатқа шақырса,
Если жигит есик бетте отырса, 
Есик-жапсар болар, жапсар төр болар.
Қүдирет күш болсада адам пәрманы, 
Ҳәргиз ада болмас арзыў-әрманы,
Өмир сырын тутас биле алмадым,
Дүнья мәккар қатын, кимге яр болар.