Е. Б. Бабский, А. А. Зубков, Г. И. Косицкий, Б. И. Ходоров



Download 13,93 Mb.
bet381/493
Sana09.07.2022
Hajmi13,93 Mb.
#760607
1   ...   377   378   379   380   381   382   383   384   ...   493
Bog'liq
fizi

Фазони идрок қилиш
Кўриш ўткирлиги (кўз қуввати). Кўриш ўткирлиги кўз пайҳай оладиган икки нуқта ўртасидаги энг кичик масофа билан белгиланади.
Нуқталар ўртасидаги масофани фарқ қила билиш қобилияти ўша нуқталарнинг қай бурчак остида кўринишига боғлиқ. Нормал кўз 60 секундлик бурчак остидаги икки нуқтани ажратади.
Сариқ доғнинг кўриш ўткирлиги максимал даражада бўлади. Сариқ доғдан периферияга томон кўриш ўткирлиги камайиб боради.
Кўриш ўткирлиги (кўз қуввати) махсус жадваллар ёрдамида аниқланади. Бу жадваллар бир неча қатор ҳарфлардан ёки катта-кичик чала (камбут) ҳалқалардан таркиб топган. Ҳар бир қатордаги ҳарф ёки шаклларни нормал кўз қанча масофадан фарқ қила олса, ўша масофа ҳар бир қаторнинг рўпарасига метр ҳисобида ёзиб қўйилади.
Жадвалга қараб аниқланадиган кўриш ўткирлиги одатда нисбий миқдорларда ифодаланади, шу билан кўзнинг нормал ўткирлиги 1 деб олинади. Текширилаётган киши рўпарасига 8 рақами ёзилган қаторни 8 м дан эмас, фақат 4 м дан кўрса, унинг кўриш ўткирлиги нормал ўткирликнинг ярмига тенг бўлади ва ҳоказо.
Кўриш майдони. Кўз бирон нуқтага тикилса, шу нуқтанинг тасвири сариқ доғга тушади, бу ҳолда биз нуқтани марказий кўрув билан кўрамиз. Тўр парданинг қолган жойларига тасвири тушадиган нуқталарни периферик кўрув билан кўрамиз.
Кўзни бир нуқтага тиккан вақтда кўринадиган нуқталар йиғиндиси кўрув майдони деб аталади.
Периферик кўрув майдонининг чегаралари периметр деган асбоб билан ўлчанади.
Рангсиз нарсаларни кўриш майдонининг чегаралари 70° пастроқда, 60° юқорида ва 90° ташқарида бўлади. Одамнинг иккала кўз билан кўриш майдонлари бир-бирига қисман мос келади, бу эса фазони идрок қилиш учун катта аҳамиятга эгадир.
Ҳар хил рангларни кўриш майдони бир хил змас, рангсиз нарсаларни кўриш майдони ҳаммадан каттароқ. Кўк ва сариқ рангларни кўриш майдони кичикроқ, қизил рангни кўриш майдони янада кичик, яшил рангни кўриш майдони эса фақат 20—30—40° атрофида.
Масофани билиш. Чуқурликни идрок этиш, бинобарин, масофани билиш бир кўз билан кўриш (монокуляр кўриш) да ҳам, икки кўз билан кўриш (бинокуляр кўриш) да ҳам мумкин. Икки кўз билан (бинокуляр) кўришда масофа аниқроқ билинади. Монокуляр кўришда масофани баҳолаш учун аккомодация ҳодисасининг бир қадар аҳамияти бор. Яқиндаги нарсаларга қараганда киприксимон мускулга зўр келади; бу мускул таранглигининг сезилиши (проприорецепция) нарсанинг қанча масофада турганлигини билишга ёрдам беради.
Нарса қанча яқинроқ бўлса, тасвири тўр пардага ўшанча каттароқ тушади. Масофани билиш учун бунинг ҳам аҳамияти бор.
Масофани ва рельефни билишда икки кўз билан кўришнинг аҳамияти жуда катта.

Download 13,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   377   378   379   380   381   382   383   384   ...   493




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish