Dofamin va dofaminergik vositalar.
Serotanin va Serotaninergik vositalar.
Кимёвий келиб чиқишига кўра, дофамин норадреналин биосинтезининг ўтмишдоши бўлиб, дофамин рецепторларига специфик рағбатлантирувчи таъсир кўрсатади, катта дозаларда эса, α- ва β- адренорецепторларини ҳам рағбатлантиради.
Дофамин-Дарницанинг таъсири остида қон томирларининг умумий периферик қаршилиги (ҚТУПҚ) ва систолик артериал босим ошади, юрак қисқаришлари кучаяди, юракдан отилиб чиқадиган қон ҳажми ошади. Юрак қисқаришлари сони нисбатан кам ўзгаради.
Миокарднинг кислородга бўлган эҳтиёжи ошади, аммо коронар қон оқимини ошиши туфайли, кислородни олиб келинишини ошиши таъминланади. Дофамин-Дарница буйрак қон томирларининг қаршилигини камайтириб, уларда қон оқимини оширади, буйрак калавалари фильтрациясини, натрийни экскрециясини кучайтиради. Қайд этиладиган фармакологик самаралар таъсир этувчи модданинг қондаги концентрациясига боғлиқ. Паст дозаларда (минутига 0,5-2 мкг/кг) асосан дофамин рецепторларига таъсир кўрсатади.
Мезентериал, бош мия, коронар қон томирларни кенгайтиради, буйрак қон томирларининг қаршилигини камайтиради, калавалар фильтрациясини оширади, диурез ва организмдан натрийни чиқарилишини кучайтиради.
Serotonin, 50 ks i 3ra m inoetilindol, 5o ks itr i ptamin, C1()H12N2O — biologik faol modda. Mol. m. 176,21. Odam va hayvonlar qoni hamda toʻqimalarida bor. S. periferik nerv markazlari mediatori hamdir. Ilk bor 1947 yilda buka zardobidan ajratib olingan. Serotanin.boʻshliqichlilar, mollyuskalar, boʻgimoyoklilar, suvda va qurukda yashovchilarning zaharida, shuningdek, oʻsimliklarda uchraydi. S organizmda triptofan aminokislotalaridan sintezlanadi. Toʻqimalarda Serotanin 5oksiindolilsirka kislotaga aylanib, organizmdan buyrak orqali ajraladi. Serotanin tomirlarni toraytiradi, markaziy nerv sistemasi hamda hazm qilish, ajratish, endokrin sistemalar faoliyatining gumoral regulyasiyasida muhim rol oʻynaydi. Qonda (asosan, trombitsitlarda) 0,02—0,6 mg/l S. bor. S. almashinuvining buzilishi miokard infarqti, yara kasalliklari va baʼzi ruhiy kasalliklarga sabab boʻladi
Serotonin - bu baxt gormoni sifatida tanilgan nörotransmitter. Ushbu kimyoviy moddalar ichak qoplamasi tomonidan ishlab chiqariladi va emotsional holatni tartibga soladi. Oddiy serotonin darajasi yaxshi kayfiyatni ta'minlaydi, kuch yo'qotishdan va tushkunlikdan himoya qiladi. Agar tanadagi gormon miqdori ruxsat etilgan darajadan pastga tushsa, nafaqat kayfiyat yomonlashadi, balki hayot va sportga ayniqsa salbiy ta'sir ko'rsatadigan jismoniy faollik ham yomonlashadi.
Serotonin darajasi odam tanasida normal serotonin darajasi 0,22-2,05 mkmol / L oralig'ida o'zgarib turadi.Belgilangan stavka qon zardobini tahlil qilish asosida aniqlanadi
Do'stlaringiz bilan baham: |