Dizayn (kostyum), 5111000-Kasb ta’limi (5320900-Yengil sanoat buyumlari konstruksiyasini ishlash va texnologiyasi

Fokus-guruh

 – ơrganiladigan  muammoni atroflicha mahsus tanlangan

respondentlar  tomonidan  muhokama  qilish va shu asosda qarorlar qabul qilish

tushuniladi. Kơpchilik  hollarda  fokus guruhining optimal soni 8-12 kishidan

iborat bơladi. Fokus-guruhni shaklllantirishda ularning ish faoliyati,  yoki oilaviy

ahvollari bir xil bơlishiga  e'tibor qaratilishi maqsadga muvofiqdir. Ikkinchidan,

guruh qatnashchilarini tanlashda marketing tadqiqotlarini ơtkazishdan maqsad

nima  ekanligini hisobga olish ham zarur hisoblanadi. Fokus-guruhning  yutuği

kơp tomonlama, bu guruhni boshqaruvchisining bilimiga va samarali faoliyatiga

ham kơp darajada boğliq bơladi. Fokus-guruhning afzalligi unda ishtirok

etuvchilarning ơz fikr va mulohazalarini  erkin bayon qila olishi, muzokaralarda

buyurtmachining  ham  ishtirok  etishiga sharoit mavjudligi va bu usulni turli

yơnalishlarda qơllash mumkinligidadir.

     Sơrov

 marketing tadqiqotlarini ơtkazishning universal usullaridan biri bơlib,

bunda axborotlar yetarli darajada kơp sonli respondentlar guruhining bevosita fikri

asosida tơplanadi. Sơrovlar oğzaki, pochta orqali savol-javob qilish, telefon orqali

sơrovlar  tarzida ơtkazilishi mumkin.

Oğzaki sơrovlar  boshqa  sơrov  turlariga qaraganda birmuncha ustunlikka  ega,

chunki ular shaxsiy muloqotga asoslanadi. Firmalar va korxonalar  insonlarning

bilimi,  dunyoqarashi, iste'molchilarning qanday  talablari mavjudligi,

kơrsatilayotgan xizmatlardan qoniqish darajasi va boshqa masalalarni bilish uchun

sơrovlar ơtkazadilar.

Sơrovlarni ơtkazishda sơrov varaqalarini ishlab chiqish  eng qiyin va mas'uli tli

jarayon  hisoblanadi. Sơrov  varaqalaridagi  savollarni tuzishda  savollarning

axborotning  eng  muhim  jihatlarini  aks  ettirishiga, savollarda ularga javob

berishning printsipial imkoniyati bơlishligiga, savollarning shakli sơraluvchilarda

---

16

javob bermaslik ishtiyoqini uyğotmaslikka, savollarning mazmuni

sơraluvchilarning tay

o

rgarligi, ma'lumoti, bilimlarining hajmiga mos kelishiga

alohida  e'tibor qaratilishi lozim.

Pochta orqali savol-javob  ơtkazish  sa axborotni olishning  nisbatan arzon usuli

hisoblanadi. Bu usul bilan axborot olishning kamchiligi shundan  iboratki,

birinchidan,  yuborilgan anketalarning qaytarilish darajasi juda past bơlsa

(taxminan 10-15 %), ikkinchidan, anketa javoblarini olish kơp vaqtni  talab  etadi.

Sơrov  ơtkazishning  eng tezkor va arzon usullaridan  yana biri  yuqorida

qayd  etib ơtganimizdek, telefon orqali intervyular olish hisoblanadi.  Bu  usulning

qulayligi  shundaki,  berilgan savollarga 80-90 foiz javob olish mumkin bơladi. Bu

usulning kamchiligi  esa, savollar sonining boshqa usullardagiga nisbatan

cheklanganligidir.

Shunday qilib, marketing  tadqiqotlari davomida olingan axborotlar

matematik-statistik  yơl  bilan tahlil qilinib, xulosalar shakllanadi va shu asosda

manfaatdor shaxslarga tavsiyalar  beriladi.

Anketa  sơrovlarining  yakuniy bosqichi bơlib sơrov natijalari bơyicha

hisobotni tuzish va takliflarni ishlab chiqish hisoblanadi. Odatda, hisobot uch

bơlimdan tashkil topgan bơladi: kirish, sơrov natijalari, xulosalar va takliflar.