Dilnavoz Yusupova

P.Qodirovning 
«
Yulduzli tunlar
»,
 
«
Avlodlar 
dovoni
»
, H.G‘ulomning 
«
Mash’al
»
, M.Ismoiliyning 
«
Farg‘ona tong otguncha
»
, 
X.To‘xtaboyevning 
«
Sariq devni minib
»
, 
«
Sariq devning o‘limi
»
romanlari o‗zbek 
adabiyotida yaratilgan roman-dilogiyalarning namunalaridir.
Roman-trilogiya
haqida ham roman-dilogiyaga nisbatan qo‗llangan ta‘rif mos keladi. 
Shunday ekan, trilogiya uch kitobdan iborat roman bo‗lib, ijtimoiy hayotning katta bir 
davrini o‗z ichiga oladi. Bunday asar undagi qahramonlar hayotini, davrning juda katta 
qismini voqealar fonida ko‗rsatishga qodir bo‗ladi. Masalan, Said Ahmadning 
«
Ufq
»
 
trilogiyasi
uch kitobdan iborat romandir. Romanning birinchi kitobi «Qirq besh kun» deb 

---

126 
atalib, unda xalqimizning urushgacha bo‗lgan hayoti, uning mehnat jasorati (Katta 
Farg‗ona kanali qurilishini eslang) qalamga olingan. «Hijron kunlarida» deb ataladigan 
ikkinchi kitob esa birinchi kitob qahramonlarining urushda va front ortidagi 
qahramonliklari haqida hikoya qiladi. Asarning uchinchi kitobi – «Ufq bo‗sag‗asida» esa 
ularning urushdan so‗nggi taqdirini tasvirlagan.
Ko‗rinyaptiki, ushbu roman-trilogiyada juda katta davr qamrab olingan va bu uch 
mustaqil kitob qahramonlarning g‗oyat murakkab, baxtli va mashaqqatli taqdirini batafsil 
yorita olgan.
Jahon adabiyotida