Dilnavoz Yusupova

Kitobat 
Kitobat
– arab alifbosidagi harflarning shaklidan foydalanib timsol yaratish san‘ati.
 

ﺝ
 («jim»), 
ﻝ
 («lom») – zulf; 

ﻥ
 («nun») – qosh; 

ﺍ
 («alif») – yorning qomati; 

ﺩ
 («dol») oshiqning qomati; 

ﻡ
 («mim») – yorning og‘zi yoki o‘rilgan soch; 

ﺱ
 («sin») – tish; 

nuqtalar – xol.

Mushkin qoshining hay’ati ul chashmi jallod ustina,
Qatlim uchun nas keltirur 
«
nun
»
 eltibon 
«
sod
»
 ustina.
(
Ogahiy
)
 
Mazmuni: 
Yorning qop-qora, ya‘ni mushk rangli (mushkin) qoshi jallod kabi jon olguvchi ko‗zi 
ustida shunday turibdiki, go‗yo oshiqni qatl etish haqidagi hukm (nas)ni keltiryapti.
Kitobat san‘ati:
Ko‘z suvratda «sod» harfiga, qosh esa «nun»ga o‘xshatilyapti. Ikkalasining 
birikuvidan «nas» so‘zi paydo bo‘ladi. «Nas» esa hukm deganidir. Demak, yorning 
ko‘zi bilan qoshi – oshiq ustidan chiqarilgan o‘lim hukmi. Shoir ma’shuqaning ko‘z-
u qoshi tasvirini chizar ekan, uning go‘zalligi haqidagi fikrini ham shaklan, ham 
ma’nan asoslaydi.

Ko‘rmish qora soch halqasi ostindan mengingni, 
«
Jim
»
 o‘rtasida ul kishikim nuqta solibdur.

---

87 
(
Lutfiy
)
 
Mazmuni: 
Qora soching ostidagi xolingni ko‗rganlar kimdir «jim» harfi o‗rtasiga nuqta solibdi 
deb o‗ylaydilar.
Kitobat san‘ati: 
Yorning yuzidagi xoli sochining ostida ekanligi arab tilidagi «jim» –