1.2. Differensial tenglamaga olib keladigan ba’zi bir masalalar
1-misol: Faraz qilaylik, moddiy nuqta oʻqi bo’ylab harakat qilsin. Harakat funksiyasi boʻlsin. Bundan tashqari biror momentda uning abssissasi qiymatni qabul qilsin. Shu moddiy nuqtani harakat qonunini toping.
Bu masalaning matematik modeli
koʻrinish bilan ifodalanadi.
2-misol. Massasi bo‘lgan jism boshlang‘ich tezlik bilan biror balandlikdan tashlab yuborilgan. Jism tezligining o‘zgarish qonunini toping.
Nyutonning ikkinchi qonuniga ko‘ra: , bu yerda — jismga ta’sir etayotgan kuchlarning yig‘indisi. Jismga faqat ikkita kuch ta’sir etishi mumkin, deb hisoblaylik: havoning qarshilik kuchi , , yerning tortish kuchi . U holda ushbu
differensial tenglamaga kelamiz. Bu differensial tenglamaning shartni qanoatlantiruvchi yechimi
ekanligini bevosita o‘rniga qo‘yish bilan tekshirish qiyin emas.
Do'stlaringiz bilan baham: |