Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti xalmuratov m. A

KIChIK (YoKI O’PKA) VENA DOIRASI Kichik (yoki o’pka) vena doirasiga truncus pulmonalis bilan venae pulmonaleslar kiradi, lekin truncus pulmonalis ning “Arteriya sistemasi”da bayon etilganligini nazardan tutib, bu yerda venae pulmonaleslarni tasvirlash bilan chegaralanimiz, xolos. O’pka venalari - venae pulmonales, yuqorida aytilganidek, arteriya qonini olib kelib, yurakning chap bo’lmachasiga quyadi. Bu doira dastlab o’pka kapillyarlaridan boshlanib, kapillyarlar bir-biri bilan qo’shilishi natijasida borgan sari yiriklasha boradi va o’pka darvozasiga yetib kelguncha har o’pkadan ikkitadan (jami to’rtta) 65 yirik vena hosil bo’ladi va ular ko’ndalang holatda yo’naladi. To’rtta venaning har biri mustaqil ravishda yurakning chap bo’lmachasiga quyiladi.
KATTA (YoKI GAVDA) VENA DOIRASI Katta doira venalarining hosil bo’lishida quyidagi 3 sistema ishtirok etadi: a) yurak devoridan keladigan venalar, b) yuqorigi kavak vena sistemasi, v) pastki kavak vena sistemasi. Pastki kavak vena sistemasi kattaligi va uzunligi jihatidan qolgan ikki sistemadan farq qiladi.
YuRAK VENALARI Yurakning o’ziga xos venalari yurak devorlarining vena kapillyarlari to’ridan hosil bo’ladi, boshqa organlardagi singari bir-biri bilan qo’shilishi natijasida yiriklashib, katta-kichik diametrdagi vena tomirlari hosil bo’ladi. Bu venalar katta va kichik venalarga bo’linadi. Yurakning kichik venalari - venae cordis minimae taxminan 20-25 tacha bo’lib, ular o’ng bo’lmachaga qon quyadi. Bu venalarning ustki bo’lmachaga ochiladigan teshiklari (quyadigan joylari) foramina venarum minimarum deb ataladi. Yurakning yirik venalari bir-biri bilan qo’shilib, katta yurak venasi (qavagi) - sinus coronariusni hosil qiladi. Bu vena alohida teshik bilan o’ng bo’lmachaga osiladi. Sinus coronarius ning yurak devoridagi toj egatida sulcus coronarius (chap bo’lmacha bilan chap qorincha chegarasida) yotadi. Yurak sinusining uzunligi har kimda har xil bo’lib, o’rta hisobda 5 sm, kengligi 7-8 mm keladi. yangi tug’ilgan bolalarda yurak venalarining sinus coronariusga quyish joyida klapanlar uchraydi va yoshi kattalashgan sari yo’qola boradi.