Ádebiyat -klàSLÀr ushín sàBÀQLÍq qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn Qayta islengen hám tolıqtırılǵan 4-basılımı NÓkis «bilim» 2019 p I k I r b I l d I r I w s h I l e r

SONETLER
I
Aqshamıńda oylap aydı, juldızdı,
Geyde biraz kirpik qaqpay jataman,
Tań atqan soń kórip jaqtı kúndizdi,
Ara-tura mıń qıyalǵa bataman.
Miyrimanlı jaqsılardıń júregin, - 
Bultsız kúnnıń quyashına teńedim,
Dúnya tanıw-maqset penen tilegim,
Úyretkenge men bilemen demedim.
Kók gúmbezli keń jáhánnıń ishinde,
Qıyal meni alıp ushar alısqa,
Uyqılasam kórgenlerim túsimde:
Qıdıraman Sholpan menen Marsqa.
Ushqır eken hár adamnıń qıyalı,
Qanatına pútkil dúnya sıyadı.
II
Ashıwlanıp aqırǵanda arıslan,
Zor haywanlar zıp beredi tum-tusqa,
Ayıw, qasqır qashıp júrer alıstan,
Arıslannıń qorqar jawı — qumırsqa.
Pil seskenbes qansha jırtqısh dushpannan,
Daraqlardı japıradı qańbaqtay.
Átteń biraq janı qalmas tıshqannan,
Tanawına kirse qoymas oynatpay.
Kúsh jumsasa óńkey qullar birigip,
Patshalardı atıp urar taxtan da.
Kúshte emes jaqsılıqta — irilik,
Birewlerdi mayırǵanǵa maqtanba.
Jaqsılıqtıń káramatlı isi bar,
Ádilliktiń qúdiretli kúshi bar.
III
Ómirdiń de báhár, jazı, qısı bar,
Biypárwalıq jaman, adam ayarlıq,
Úrgin ursa, shiyrin janıń qısılar,
Erte bastan kórilmese tayarlıq.

---

73
Hár birewdiń ayı, jılı sanawlı,
Birim-birim qoparılar gerbishiń,
Jaqsılıǵıń jurt aldında sınawlı,
Izzet penen eńbek etseń el ushın.
Júrseń-jatsań, hesh bir dártke jaramay,
Qartayǵanda kórmek qayda ráhát.
Qıs kúnińde quwanarsań baladay,
Jaz kúnińde tayarlasań zúráát.
Jaslıq dáwran — jalınlanar máháliń,
Qartayǵan soń qaytıp kelmes báháriń.
EŃBEK PENEN TURMÍSÍŃDÍ HÁSEMLE
Aljassa moyınlaw aqıl qaymaǵı,
Kim qáteńdi kózge aytsa, paydalı.
Betke túsken daqtı, qaranı-aqtı,
Kórsetiwshi dostım deyber aynanı.
* * *
Abıroy jıynaw usaydı,
Iyne qudıq qazǵanǵa.
Ídısıń qalmay bosaydı,
Jónsiz jerde qızǵanǵa.
* * *
Artıqmash erdiń aqılı-
Álewmetti basqarǵan.
Burınǵınıń naqılı,
Aqılsız ǵayrat bas jarǵan.
* * *
Awırlıqtı kórmegen,
Qádirin bilmes mazanıń.
Baxıtqa meni bermegen,
Turmıstıń sheger azabın.
* * *
Balası júr bir jerlerde «suw» iship,
Ana otır uyqılamastan uw iship.
Jigit kelip kórsetken soń «koncertin»,
Júrek qaldı muzday bolıp suwısıp.

---

74
* * *
Bazı birewler aytqan tildi almaydı,
Haq adamdı kóz-kóreki aldaydı.
Oǵan pitken minez ana sútinen,
Awırıw qalsa da, ádet qalmaydı.
* * *
Bolsań eger aqıllı hám bilimli,
Úzip qoyma abıroy degen gúlińdi.
Kópshilikte pátiwasız kópirip,
Buzıp alma, begligindi, sınıńdı.
* * *
Birewlerge heshbir adam jaqpaydı,
Tuw sırtınan jamanlaydı, datlaydı.
Ólgennen soń górge jalǵız kómiler,
Ol jaqtan da jaqsılardı tappaydı.
* * *
Birewlerdiń isleriniń bári ep,
Tek aldawdan basqa sirá kári joq.
Úyrenisken ádet sirá qala ma,
Aqmaqlıqtı emleytuǵın dári joq.
* * *
Jazda etken miynetiń,
Qırmanıńdı kórkeyter.
Jasta etken xızmetiń,
Mártebeńdi úlkeyter.
* * *
Jaslarda da jaslar bar,
Hadal tuwǵan xalqınan.
Qálbińde biyik asqarlar,
Qıyalı kókke talpınǵan.
* * *
Jurttan jaqsı gáp kúteseń ele sen,
Basqalarǵa nege azar bereseń?!
Hesh birewdi tiliń menen tırnama,
Eger óziń jaqsı sózdi qáleseń.

---

75
* * *
Ishki sırdı ańlamaydı hár kisi,
Bala ushın zarlar ana bayǵusı.
Biybisánem jaltıldaǵan gúl edi,
Tezden qartaytıptı perzent qayǵısı.
* * *
Inge qolın aparǵan,
Záhár shekken jılannan.
Ílas balshıq qoparǵan,
Pataslıqqa bılǵanǵan.
* * *
Kóp simirse araq-sharap, konyaktan,
Ǵarǵanı da búlbúl etip sayratqan.
Birazlardı es-aqıldan ayırıp,
Qılmıs júklep miliciyaǵa aydatqan.
* * *
Kishkentaysań — dese shirkey kónbepti,
— Ushsam boyım terek penen teń, — depti.
Geshshe shımshıq ayaq sozıp-sháltiyip,
— Aspan, jerdi tirep turman men, — depti.
* * *
Keń minezli ne bir dana adam bar,
Insan kórse, bári onıń dosları.
Tikminezli, kelte pikir nadanlar,
Jatırqaydı ruwınan basqanı.
* * *
Nápsi qulı, áy biydáwlet qaraǵım,
Júz gramǵa qızarsa da qulaǵıń.
Hal ketkenshe kúni-túni simirip,
Qurtpaqpısań magazinniń araǵın?!