Dawletmuratov Adilbay Mirzabaevich

partnyorlıq (birge islesiwshilik) kelip shıǵadı. Báseki – bazardıń tiykarǵı shárti, aytıw múmkin, onıń nızamı.

Báseki nızamı – bazar sistemasınıń sonday ekonomikalıq nızamı, oǵan muwapıq ekonomika subektleriniń óz maqsetleri jolındaǵı óz-ara gúresi payda boladı, bul gúres bazarǵa tán usıllarda alıp barıladı hám subektlerdiń ekonomikalıq jaqtan saylanıp alınıwın júzege keltiredi.

Usı nızamnıń obektivligi sonnan ibarat, básekini ekonomikalıq ortalıqtıń ózi, adamlardıń qálewine qaramastan talap etedi. Bul ortalıq sheklengen ekonomikalıq resurslardı múlk sıpatında bólip alınǵanlıǵı hám olardı qayta tiklew tiykarında olardan eń nátiyjeli paydalanıwshılarǵa jol beriliwin talap etedi.


Básekiniń mazmunı onıń wazıypaların kórip shıǵıw arqalı jánede keńirek túsindiriledi. Házirgi zaman bazar ekonomikasında básekiniń tómendegi tiykarǵı wazıypaların ajıratıp kórsetiw múmkin:

• 
  tártipke salıw wazıypası;
  
• 
  resurslardı jaylastırıw wazıypası;
  
• 
  innovaciyalıq wazıypa;
  
• 
  iykemlesiwshilik wazıypası;
  
• 
  bólistiriw wazıypası;
  
• 
  qadaǵalaw wazıypası.
  

Óndiristi básekige tayarlaw ol jerde bazar talap etetuǵın, básekige qábiletli tovarlar islep shıǵarıwdı bildiredi. Báseki gúresinde óndiristegi innovaciya ayrıqsha áhmiyetke iye boladı, bul bolsa óz gezeginde investiciyalıq belsendilikti talap etedi.

2. Básekiniń túrleri hám formalari

Báseki hár qanday jaǵdayda da júzege kele bermeydi. Báseki bolıwı ushın bir túrdegi ónimler kóp sandaǵı óndiriwshiler tárepinen jetkerip beriliwi tiyis.
Básekeni hár qıylı belgilerine qaray túrlerge ajıratıwımız múmkin.


Háreket etiw shegaralarına qaray taraw ishindegi hám tarawlar aralıq báseki
bolıp bólinedi.
Taraw ishindegi báseki bir tarawǵa kiriwshi yamasa bir túrdegi ónim islep shıǵarıwshı kárxanalar ortasında boladı. Bunda óndiriwshiler kóbirek payda alıw maqsetinde qolaylı óndiris jaǵdaylarına, arzan shiyki zatqa hám ónimlerdi satıwda qolaylıqlarǵa iye bolıwı ushın básekilesedi.