Davlat shakllari

Totalitar rejim. Ushbu rejim XX asr mahsulidir. To‘la asos bilan unga fashistik davlatlarni hamda “shaxsga sig‘inish” davri sotsialistik davlatini kiritish mumkin. Totalitar rejim avtoritar rejimning eng keskin shaklidir. Totalitar davlat to‘la qamrovli, to‘la nazorat qiluvchi va hamma narsaga chuqur kirib boruvchi hokimiyatdir.

Totalitar rejim – fuqarolar hayotiga o‘z aralashuvini cheksiz-chegarasiz kengaytirgan, boshqaruvi ko‘lamiga ularning butun faoliyatini va majburiy muvofiqlashtirishni ham qo‘shib olgan siyosiy rejim demakdir. “Totalis” so‘zi lotinchada “jami, bir butun” ma’noni anglatadi. Binobarin, totalitar davlat hamma va jami narsalarni o‘z komiga tortuvchi davlatdir. U fuqarolarning tashabbuskorligi nozarur va zararli, fuqarolar erkinligi esa xavfli va chidab bo‘lmaydigan narsa degan qoidaga amal qiladi. Yagona hokimiyat markazi mavjud bo‘lib, u hamma narsani bilish, hamma narsani oldindan ko‘ra olish, hamma narsani rejalashtirish, hamma narsani amr qilishga da’vat etilgan hisoblanadi. Taniqdi huquqshunos I.Ilin bunday davlatni qanday ta’riflashiga e’tibor qiling-a: “Odatiy huquqiy ong, taqiqlanmagan hamma narsaga ruxsat beriladi, degan nuqtai nazardan kelib chiqadi; totalitar davlatda esa, butunlay boshqa narsa – yozilmagan hamma narsa man etiladi”, deb uqtiradi.