Darsning mavzusi: Ijtimoiy – iqtisodiy o’zgarishlar Darsning maqsadi

IV. Mustahkamlash. Darslikdagi topshiriqlar, savollar ustida ishlash.


V. Baholash. Darsda faol ishtirok etgan, uyga vazifani a’lo darajada bajargan o’quvchilar baholanadi.


VI. Uyga vazifa. Mavzu yuzasidan 10 ta test tuzish va mavzuni o’qib kelish.
O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari:_________________________

Sinf: 7 - “A” _______________ 7 - “B”________________ 7 - “V”_________________

Darsning mavzusi: G’arbiy Turk xoqonligi

Darsning maqsadi:

Ta'limiy maqsad – o’quvchilarga Turk xoqonligini bo’linib ketishi, bo’linib ketishining sabablari, G’arbiy Turk xoqonligi davrida O’rta Osiyo xalqlarining ijtimoiy – iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayoti haqida umumiy tushunchalar berish.

Tarbiyaviy maqsad – O’quvchilarni milliy o’zlikni anglash, vatanimiz tarixiga hurmat va iftixor ruhida tarbiyalash, o’quvchilar qalbida milliy g’ururni shakllantirish, tarixiy ongini ustirish.

Rivojlantiruvchi maqsad – mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantirish.

Dars turi: o’quvchilarning yangi bilim, ko’nikma va malakalarini hosil qilish.

Darsda foydalaniladigan metodlar: an'anaviy, zamonaviy, interfaol metodlar

Darsning jihozi: :”O’zbekiston tarixi” 7-sinf uchun darslik, “O’zbekiston tarixi” 7-sinf uchun metodik qo’llanma, siyosiy xarita.

I.Tashkiliy qism. a) salomlashish, b) davomat, c) yurtimiz va xorij xabarlarini so’rash.


II. O’tgan mavzuni mustahkamlash. ( uyga vazifa tekshiriladi.)


III.Yangi mavzu: G’arbiy Turk xoqonligi
G’arbiy turk xoqonligi tasarrufiga O’rta Osiyo va Sharqiy Turkistonning bir qismi kirardi. Uning markazi Yettisuv edi. G’ar­biy xoqonlik ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy jihatdan Sharqiy xoqonlikdan mutlaqo ajralib turardi. Sharqiy xoqon­lik aholisining asosiy qismi chorvador ko’chmanchilar edi. G’arbiy xoqonlik aholisining kattagina qismi esa o’troq dehqonchilik, hunar–mandchilik va savdo–sotiq bilan mashg’ul edi.
Mahalliy hokimlarga xoqon tomonidan yabg’u unvoni berilgan.
VII asrning birinchi choragida G’arbiy xoqonlik nihoyatda kuchayadi. Uning sharqiy chegarasi Oltoyga, janubda esa Sind (Hind) daryosi bo’ylariga borib taqaladi. Xoqon To’ng yabg’u (618–630) hukmronlik qilgan davrda boshqaruv tartiblari isloh qilinadi.
Viloyat hokimlarini xoqonlik ma’muriyati bilan bevosita bog’lash va ularning ustidan nazoratni kuchaytirish maqsadida mahalliy hukmdorlarga xoqonlikning «yabg’u» unvoni beriladi.
Natijada ular xoqonning noibiga (vakiliga) aylanadilar. Shu bilan birga O’rta Osiyo, Sharqiy Turkiston va Toxaristonning deyarli mus–taqil hokimliklari ustidan siyosiy nazorat kuchaytiriladi. Ular huzuriga xoqonlikning noiblari — tudunlar yuboriladi. Biroq ichki kurash oqi–batida G’arbiy turk xoqonligi zaiflashib boradi.
Turk xoqonligiga birlashgan aholining hayoti ham, xo’jaligi ham turlicha edi. Ko’chmanchilarning asosiy mashg’uloti chorvachilik bo’lgan.
Xoqonlikda shaharlar va qishloqlar ko’p bo’lgan. Aholisi dehqonchilik, hunarmandchilik va savdo–sotiq ishlari bilan shug’ullanardi.
Ichki va tashqi savdo–sotiq ishlari ham shahar aholisining asosiy mashg’ulotlaridan biri edi. Bu davrda ayniqsa Sug’d savdogarlarining mavqeyi baland edi.
VII asrning birinchi yarmida G’arbiy turk xoqonligi bilan Xitoy o’rtasida ayniqsa iqtisodiy aloqalar faollashdi. Bu davrda Xitoyga to’qqiz marotaba savdo elchiligi yuboriladi. Birgina 627–yilning o’zida Buxoro, Samarqand, Ishtixon va Ustrushona (Jizzax va O’ratepa viloyatlari) dan birlashgan juda katta savdo karvoni Xitoyga yetib boradi.