Darsliklar asosida davlat va huquq

13-Vaziyat.
Nodir ota-onasining, vasiylik va homiylik organining roziligi bilan kichik korxonaga ishga joylashdi. Biroz vaqt ishlaganidan so‘ng u ishdan bo‘shash to‘risida korxona rahbarini ogohlantirdi va yozma ariza berdi. Korxona rahbari Nodirning arizasini rad qildi va ota-onasining yozma roziligini olib kelishini so‘radi. Sizning munosabatingiz. Korxona rahbari to‘ri yo‘l tutdimi?Ha Nodir voyaga yetmaganligi sababli ota-onasining, vasiylik va homiylik organining roziligi bilan amalga oshiriladi.
14vaziyat.
1. Maktabni radio mutaxassisligini egallash bilan birga bitirgan o‘quvchi: Zavodga ishga kirishdan oldin zavod unga necha soat ish vaqti belgilashi lozim”, – degan savolni yechish uchun O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga murojaat qildi, lekin Konstitutsiyadan savoliga javob topa olmadi. Yosh ishchi qaysi qonundan javob topishi mumkin? O‘zbekiston Respublikasi Mehnat Kodeksining quyidagi moddalariga murojaat qilish mumkin.
242-modda. O‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslar uchun qisqartirilgan ish vaqtining muddati
Ish vaqtining muddati o‘n oltidan o‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan xodimlarga haftasiga o‘ttiz olti soatdan, o‘n beshdan o‘n olti yoshgacha bo‘lgan shaxslar uchun esa haftasiga yigirma to‘rt soatdan oshmaydigan qilib belgilanadi.
O‘qishdan bo‘sh vaqtlarida ishlayotgan o‘quvchilarning o‘quv yili davomidagi ish vaqti muddati ushbu moddaning birinchi qismida tegishli yoshdagi shaxslar uchun nazarda tutilgan ish vaqti eng ko‘p muddatining yarmidan ortib ketishi mumkin emas.
243-modda. O‘n sakkiz yoshga to‘lmagan xodimlarning kundalik ish vaqti qisqartirilgan hollardagi mehnatiga haq to‘lash
O‘n sakkiz yoshga to‘lmagan xodimlarning kundalik ish vaqti qisqartirilgan hollardagi mehnatiga haq kundalik ish vaqti to‘liq bo‘lgan choda tegishli toifadagi xodimlarga beriladigan miqdorda to‘lanadi.
Korxonalarda o‘qishdan bo‘sh vaqtida ishlayotgan o‘quvchilarning mehnatiga ishlagan vaqtiga mutanosib ravishda yoki ishlab chiqargan mahsulotiga qarab haq to‘lanadi.
15-Vaziyat.
O‘zbekiston Respublikasi terma jamoasining a’zosi N. endi 18 yoshga to‘lib, hayotida birinchi marotaba saylovga qatnashishi kerak edi. Lekin, musobaqa uchun boshqa shaharga ketishi tufayli N. saylovga qatnasha olmayman, deb achindi.Aytingchi, N. saylovga qatnashadimi? Agar qatnashsa, qanday turda
o‘z huquqini amalga oshiradi?Ha muddatidan oldin qatnashishi mumkin yoki borgan shaharida qatnashishi mumkin.
16-Vaziyat.
O‘zbekiston Respublika Konstitutsiyasi va “Mulk to‘g‘risida”gi qonun fuqarolarning xususiy mulkka egaligini bildirdi, turar joylar ham xususiylashtirildi. Bu qonundan foydalanib, fuqaro M. uyining xonalarini o‘ziga yoqadigan shaklda o‘zgartirish ishlarini boshladi, ayrim devorlarni muddatidan oldin qatnashishi mumkin yoki olib tashladi, ikki xonadan katta bir uy tuzdi, oshxonani balkonga ko‘chirdi.Uy boshqarmasi xodimlari M. ga tanbeh berib, hamma xonalarni eski holatga keltirishni buyurdi. Bu uyda boshqalar ham istiqomat qilishini unga uqtirishdi.Aytingchi, kim haq?Bu vaziyatga Fuqarolik Kodeksining quyidagi moddalarini asos qilib olish mumkin.