|
145 / MEN «FORBS» ROʻYXATIGA QANDAY KIRDIM?
146 / MEN «FORBS» ROʻYXATIGA QANDAY KIRDIM?
DSQda Abbos Hamidovich Latipov bilan yaqin boʻlib
qoldik. U meni shogirdi deb hisoblar, menga oʻzi toʻgʻri
deb bilgan hayot qonuniyatlarini oʻrgatardi. Yaxshi ting-
lovchi boʻlganman, shekilli. Latipovning hayot qonunlari
oddiy edi —hamma narsa sotiladi va sotib olinadi, ham-
mani sotib olish mumkin, choʻntagingda puling boʻlsa, har
qanday ayol orqangdan ergashib ketadi; hamma aldoqchi,
hammaga oʻzining joni shirin, hech kimga ishonma. Siyo-
satga tupur, bu dunyoda faqat pul muhim. U mengayam
ishonmasdi, vaqti-vaqti bilan tekshirib turardi.
Men uning gaplarini bir umrga eslab qoldim. Toʻgʻri-
rogʻi, juda muhim bir haqiqatni tushunib yetdim: oʻzing
nimani yozsang va qabul qilsang, sen uchun hayot qonu-
niyati shu ekan. Universal qoida yoʻq, oʻzingga maʼquli-
ni yozasan va shu qoida ishlaydi. Agar men: «Hammani-
yam sotib olib boʻlmaydi, hamma ayollar ham pul uchun
orqamdan ergashib ketavermaydi, buni aniq bilaman», —
desam, demak, har qanday odamning pulga sotilishini me-
Maqolaning tepasida kichkina qilib, «promo» deb yozib
qoʻyilganiga hech kim eʼtibor bermaydi-da.
Lekin oʻshanda endi qaysi yoʻldan ketishimni oʻzim
uchun aniq belgilab olgandim. Kim boʻlmoqchiman —
amaldormi yoki tadbirkormi? Hisobimda yetarlicha pul
boʻla turib, oʻzimni qashshoq koʻrsatishni xohlarmidim?
Yoʻq, xohlamas ekanman.
147 / MEN «FORBS» ROʻYXATIGA QANDAY KIRDIM?
ning oʻzim xohlamayman. Boylikka, pulga uchmaydigan,
samimiy munosabatni birinchi oʻringa qoʻyadigan ayol-
lar bor boʻlsin, deyman. Odamlarga ishongim keladi, shu-
ning uchun mening hayotiy qonuniyatimda «hech kimga
ishonma» degan gap yoʻq. Toʻgʻri, bu bilan adashishdan
himoyalanib qolmayman, baʼzan xato qilishim mumkin.
Lekin hech kimga ishonmasang, hamma alday boshlaydi.
Abbos Hamidovich yaxshi odam edi, rosa qiziqchi kishi
edi. Majlislarda hamma yon daftarchasini olib, rahbari-
yatning ogʻzidan chiqqanini yozib olishga harakat qilar-
di. Abbos Hamidovich ham jiddiy qiyofada, hafsala bilan
yozib oʻtirardi. Keyin meni kabinetiga chaqirib olib, yoz-
ganlarini oʻqib berar edi.
«Xoʻsh… Gadoyev boplab Musayevni «podstava» qildi.
Oʻzi suvdan quruq chiqib ketmoqchi … Hamma ayb ma-
navi …larning oʻzlarida. Parpiyev buni tushunib, enasi-
ni koʻrsatdi. Voy yaramas …lar! Baqrayib turib aldashini
qara, iflos …! Shartta turib, hammasi yolgʻon, gapni op-
qochyapti, siz …lar boʻlsa unga ishonib oʻtiribsiz, de-
sang-da, e mayli …»
Parpiyev gap orasida unga ham tashlab qolardi: «Hoy,
Latipov!» Abbos Hamidovich oʻrnidan turib, mutlaqo
jiddiy qiyofada «Xoʻp boʻladi, xoʻp boʻladi, Botir Rahma-
tovich…» der, keyin joyiga oʻtirib, yana daftariga yozish-
da davom etardi: «Baribir meni turgʻizdi-ya …! Nima deb
148 / MEN «FORBS» ROʻYXATIGA QANDAY KIRDIM?
javob berishni bilmadim...» Shu joyida nuqtalar oʻrniga
oʻzingiz bilgan har qanday soʻkish iborasini qoʻysangiz,
uning nima deb yozganini tushunasiz. Abbos Hamido-
vichning uch soatlik majlis davomida yozgan kulgili, uyat
soʻzlarga toʻla konspektini oʻqiganimda, kulaverib, duma-
lab qolardim. Asosiysi, yozganlarida hamma narsa aniq-ti-
niq koʻrinardi, xuddi rasmiy shaxsning egnidan formasini
yechib, qip-yalangʻoch turgʻizib qoʻysangiz, oddiy fikrlay-
digan oddiy odamga aylanib qoladigandek.
Keyin oramizga sovuqchilik tushdi. U bir jiyanini ta-
nishtirib: «Shuni odam qilib ber, u-bu narsa oʻrgatar-
san», — deb menga qoʻshib qoʻydi. Xursand boʻldim,
oʻzimni ustozdek his qilib, yigitchani yonimda olib yur-
dim. Men kunimni oʻzim koʻrardim, hech kimdan hech
nima soʻramas, undirmas edim. Jiyan esa togʻasiga qayer-
ga borishimni-yu nima yeb, nima kiyishimni, kimlar bilan
qayerda oʻtirishimni — hamma gapni yetkazib turar ekan,
kamiga qoʻshib-chatib ham qoʻyarkan. Negadir Abbos
Hamidovichning menga munosabati yomon tomonga oʻz-
gara boshladi. Oxiri bir kuni portladi. «Men senga shun-
chalik sharoit yaratib berdim, otang qilmagan yaxshilik-
larni qilganman!», — deb doʻq urib ketdi. Yana soʻkinib,
ham oʻzimning, ham ota-onamning shaʼniga ancha xunuk
gaplarni aytdi. Oʻsha paytda qoʻlimda toʻpponcha boʻl-
ganida, menimcha, uni otib tashlagan boʻlardim. Chunki
men uchun muqaddas boʻlgan ota-onamga til tekkizdi, iz-
zat-nafsimni oyoqosti qildi. Lekin bu haqoratlarni ichim-
ga yutdim, javobini keyinga qoldirdim.
149 / MEN «FORBS» ROʻYXATIGA QANDAY KIRDIM?
Shundan keyin mening BMW X6 mashinamni olib
qoʻymoqchi boʻldi. U paytda hali davlat tashkilotida ish-
lardim, shuning uchun bu mashinamni minmas edim. X6
olishni bir umr orzu qilganman, surati kompyuterimning
monitorida turardi, koʻchada duch kelsam, orqasidan
havas bilan qarab qolardim. Xullas, oʻsha orzum roʻyobga
chiqib, xuddi shunaqasini sotib olgandim.
Janjaldan keyin oradan bir muncha vaqt oʻtib, menga
GAIdan qoʻngʻiroq qilishdi. Mashinamning raqami va fa-
miliyamni aytib, jarima maydonchasiga olib kelishimni
talab qilishdi. Qayerdadir tezlikni oshirganmishman.
— Adashmayapsizmi? Mashinam garajda turibdi-ku, —
dedim.
Ular esa aqllilik qilmasdan BMWni maydonchaga olib
borib qoʻyishni qoʻpol ohangda buyurishdi. Mayli, koʻn-
dim. Mashinam nega hibsga olinganini aniqlash uchun
oʻziyam bir oy yugurdim. U kabinetdan bu kabinetga
rosa sarson qilishdi. Bir amallab mashinamni olib chiq-
dim — tanishlarni ishga solishga toʻgʻri keldi. Bunaqa zoʻ-
ravonlikni koʻrib, ular ham hayron boʻlishdi. Bu ishning
orqasida kim turganini oʻshanda bildim. Abbos Hamido-
vich oʻzicha reja tuzgan ekan: «Allamjonovning mashina-
sini jarima maydonchasiga qoʻyib qoʻyamiz, keyin dav-
lat xizmatchisining bunchalik qimmat mashinasi boʻlishi
mumkin emas, deb qoʻrqitamiz. Qarabsizki, mashinasini
nomimizga oʻtkazib beradi».
Bu ham men uchun yana bitta saboq boʻldi: odam aj-
ratishni oʻrgandim. Yoningda yurib, doʻstingman deydi-
ganlarning aslida kimligini koʻra bilish kerak ekan. Bu
voqea sabr kosamni toʻldirdi. Davlat xizmatchisi boʻlishni,
BMWni garajda chang bostirib, oʻzim koʻzboʻyamachilik-
ka «Neksiya»da yurishni xohlamas ekanman, bunga ishon-
chim komil boʻldi. Baribir pora olmayman. Oʻsha paytda-
gi siyosiy tizimda esa davlat xizmatida yurib, umringni
sarflagan ishing ertami-kechmi hech kimga kerak boʻlmay
qolardi. Shunday ekan, bu omonat kursining menga nima
keragi bor? Axiyri bir kun eng yuksak choʻqqiga — davlat
beradigan uy bilan mashinaga erishish uchunmi?! Oʻsha
uyni ham, mashinani ham hoziroq, oʻzimning pulimga
olishga qurbim yetsa, buning nima zarurati bor?
Hayotimda burilish yasagan qarorga turtki boʻlgani
uchun Abbos Hamidovichga rahmat.
150 / MEN «FORBS» ROʻYXATIGA QANDAY KIRDIM?
Do'stlaringiz bilan baham: |
