Ҳаёт кечириши. Трогодерма склад ва биноларда кузда уйқуга кетмай, балки озиқланувчи, ривожланишини қиш бўйи тугалламайдиган фаол личинкалик ҳолида қишлайди. Совуқ биноларда личинкалар март охири-апрел бошларида ғумбакка айланади; апрелнинг биринчи ярмида қўнғизлар чиқа бошлайди. Иситиладиган биноларнинг ҳарорати 20°С бўлса, қўнғизлар февралнинг биринчи ярмидаёқ пайдо бўлади. Кўкламда личинкаларнинг ғумбакка айланиши ва ғумбаклардан қўнғиз чиқиши узоқ вақтга чўзилади. Қўнғизлар 20 кунга яқин яшайди. Оғиз органлари яхши ривожланмаганлиги учун қўнғизлар озиқланмайди ва танасидаги ёғ таначалари ҳисобига яшайди.
Урғочи қўнғиз ғумбакдан чиққандан 4-5 кун кейин асосан бир оз намроқ жойларга тухум қўяди, шу сабабли пилла қуритиладиган жойлардаги пиллага аксари тушмайди; асосан пиллакашлик фабрикаларининг складларида турган пиллага ва қурт уруғи заводларидаги қурт уруғига тушади.
Трогодерма личинкалари баланд ва паст ҳароратнинг алмашинувига (ҳатто кескин ўзгаришига ҳам) яхши чидаш беради. Трогодерма личинкаси ипак қуртининг пилласини кемириб, ғумбагини ейди ва шу ернинг ўзида ғумбакка айланади. Қурт уруғи солинган халтачаларга трогодерма қўйган тухумлардан чиққан личинкалар халтачада очилган тешикдан ичкарига кириб, ипак қуртининг уруғини тамомила еб қўяди ёки тухумни пўст томонидан ярим доира қилиб кемиради. 10-13°С дан паст ҳароратда (қурт уруғи сақлашнинг мавжуд қоидаларида кўрсатилган ҳароратдан юқори ҳароратда) қурт уруғига ҳам, пиллага ҳам личинкалар зарар етказмайди.
Личинкалар энтомологик коллекцияларга тушганда, одатда, ҳашаротларнинг ички органларини еб қўяди. Зарарланган ҳашаротлардан қўнғир ун тўкилишига қараб, ҳашаротлар коллекциясида терихўрлар борлиги дарров аниқанади. Қуён терисини личинкалар кемириб, қинғир-қийшиқ тешиб қўяди.
Личинкалар фаол равишда ҳаракатлана олишига қарамай, одатда, пайдо бўлган жойидан аксари ўрмалаб кетмайди. Улар одамнинг кийим-кечагига ёки бошқа нарсаларга танасидаги қиллари билан ёпишиб тарқалади; бу ҳолда личинкалар камида бир ой очликка чидай олади.
Трогодерма йил бўйи уч марта насл беради. Ёзги насллари тахминан икки ой яшайди; август ва сентябр ойларида тухумдан чиққан личинкалар фақат кўкламда ғумбакка айланади, шундай қилиб, бу насл 7-8 ойда етилади. Кўкламда личинкаларнинг ғумбакка айланиш даври чўзилиб кетганидан, ёзда терихўрнинг ҳамма стадиялари ва ҳар хил насллари учрайди.
Do'stlaringiz bilan baham: |