Д. Раҳматуллаева, У. Ходжаева, Ф. Атаханова

Мато турлари, либосларда ранг ва безакларнинг ўзига хос ечими. 
Тарихий маълумотларга кўра III асрда япон тўқувчилари парча матосини 
тўқишни йўлга қўйганлар. Император ва сарой аҳли учун парча асосан,
ялтироқ иплар билан тикилган, рангли ипак ва нафис юпқа мато кийим 
тикишга ишлатилган. Япония қадимдан ипак ватани ҳисобланган ва бу 
саноат жуда ривожланган қўшни Хитой давлатидан кириб келган. Нара 
даврида Япониядан келтирилган пишиқ гулли мато 
штаф
жуда қиммат 
баҳоланган.
Япон либосларида ранг танлаш ҳам ўзига хос кечган, яъни табиат билан 
уйғунликда ранг танланган, масалан: оқ–бинафша ранг – “олхўри”, кўк ранг
– “қўнғироқча”
, 
пушти ранг – “шафтоли”, оқ–пушти ранг 
– 
“пионгул, 

---

198 
саллагул”, олхўри дарахти гуллари қиш тугаши рамзи ҳисобланган. Пионгул 
ва сакура баҳорни, нилуфар – ёз, хризантема – кузни билдиради. Мавсумга 
қараб, ана шу гуллар тасвирланган кийимлар кийилган. Келинчакнинг қизил 
рангли либоси ёки кўйлагида қизил рангга хос белгилар бўлган. Фақат 
императоргина сариқ рангли либос кийган. Япон либоси безакларида 
булутлар, тўлқинлар, ўсимликлар, қушлар, ҳайвонлар ва табиатнинг бошқа 
унсурлари, шунингдек, герблар тасвири учрайди. Буларнинг ҳаммаси 
ўзининг рамзий маъносига эга. XIV асрга келиб, сарой либоси анча 
соддалашади, кийимдаги унсурлар ва кийимлар сони камаяди. 
 Япон анъанавий либослари. 
Япон либослари асрлар давомида 
халқнинг эстетик диди, ташқи омиллар, ижтимоий воқеа – ҳодисалар ва 
иқлим таъсири остида шаклланди.
Япон анъанавий либоси бир ярим минг йил давомида ривожланди.
Биринчидан, аслзодалар қатлами либосларга катта аҳамият беради, кичик 
бир деталь ҳам уларнинг назаридан четда қолмайди. Либоснинг сиполиги, 
ранги, каштаси, силуэти жуда ноқулай бўлса–да, бир–бирини такрорламаган. 
Иккинчидан, деҳқонлар кийими баданнинг ҳар бир аъзосига мос 
тикилган. Деҳқонлар киядиган кийимлари қулай, чидамли ва арзон 
бўлишини хоҳлаганлар. Кийим ўз эгасининг табақаси, бойлиги ва жамиятда 
тутган мавқеидан далолат бериб турган.