D. Q. Usmanova buxgalteriya

Umumishlab chiqarish xarajatlari- asosiy va yordamchi ishlab chiqarish sexlarini boshqarish, ularga xizmat qilish hamda ishlab chiqarishni tashkil qilish bilan bog‘liq xarajatlardir.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5 fevral 54-sonli qarori (2003 yil 25 dekabrdagi 567-sonli qaror asosidagi o‘zgartirishlar bilan) bilan tasdiqlangan «Mahsulot (ish va xizmatjlar tannarxiga kiritiladigan, mahsulot (ish
253




va xizmat)lami ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalami shakllantirish tartibi to‘g‘risida»gi Nizomga ko‘ra umumishlab chiqarish xarajatlari quyidagilardan iborat:

• 
  mashina va uskunalarni asrash va ishlatish xarajatlari;
  
• 
  ishlab chiqarish xususiyatiga ega bo‘lgan asosiy vositalar va nomoddiy aktivlaming amortizatsiya ajratmalari;
  
• 
  ishlab chiqarishga tayinlangan asosiy vositalami ta’mirlash xarajatlari;
  
• 
  ishlab chiqarishdagi mulklami sug‘urtalash xarajatlari;
  
• 
  isitish, yoritish va ishlab chiqarish binolarini asrash xarajatlari;
  
• 
  ishlab chiqarishda foydalaniladigan binolar, mashina va uskunalar, ijaraga olingan boshqa mulklarning ijara to‘lovlari;
  
• 
  ishlab chiqarishga xizmat ko‘rsatishda band bo‘lgan xodimlaming ish haqi;
  
• 
  ishlab chiqarish tusidagi boshqa xarajatlar.
  

Hisobvaraqlar rejasiga muvofiq umumishlab chiqarish xarajatlarining buxgalteriya hisobi «Umumishlab chiqarish xarajatlari» degan 2510-hisobvaraqda yuritiladi. Mazkur hisobvaraq korxonaning asosiy va yordamch iishlab chiqarishlariga xizmat ko‘rsatish xarajatlari to‘g‘risidagi maMumotlarni umumlashtirish uchun mo‘ljallangan.
Umumishlab chiqarish xarajatlari ishlab chiqarish zahiralari, xodimlarga ish haqi toiash bo‘yicha hisob-kitoblar bo‘yicha hisob-kitoblar va boshqalar hisobi yuritiladigan hisob varaqlaming kredit qismidan olib «Umumishlab chiqaris xarajatlari» nomli 2510-hisobvaraqda aks ettiriladi. «Umumishlab chiqarish xarajatlari» nomli 2510-hisobvaraqda hisobga olinadigan xarajatlar «Asosiy ishlab chiqarishlar» nomli 2010-hisobvaraq va «YOrdamch iishlab chiqarishlar» nomli 2310-hisobvaraqning debetiga hisobdan chiqariladi.

4. 
   Xizmat ko‘rsatish va davr xarajatlari hisobi.
   

Xizmat ko‘rsatuvchi xo‘jaliklarda ishlab chiqarilgan mahsulot, bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlar bilan bog‘liq xarajatlar to‘g‘risidagi axborotlami


254

JV®