Ctzbekiston respubl1kasi oliy va o rta m axsus ta 'lim vazirl1g I

tayanch
tushunchalarm
izohlang: mehnat qo‘shiqlari, dehqonchilik qo‘shiqlari, 
q o ‘shchi q o ‘shig‘i, o ‘rim q o ‘shiqlari, yanchiq q o ‘shiqlari, yorg‘ichoq 
q o ‘s h i g ‘i, c h o r v a c h ili k
q o ‘s h iq la r i, s o g ‘im q o ‘s h iq la r i, 
hu n arm andchilik q o ‘shiqlari, to ‘quvchilik q o ‘shiqlari, tikuvchilik 
q o ‘shiqlari, charx q o ‘shig‘i, o ‘rm ak qo‘shig‘i, kashtachilik qobshig‘i, 
b o ‘zchi q o ‘shiqlari, to ‘n d o ‘zlik q o ‘shiqlari, d o ‘ppido‘zlik q o ‘shiqlari, 
q o ‘riq chilik q o ‘sh iq lari, sarboz q o ‘shiqlari, u rch u q q o ‘shiqlari, 
q an d a lo tc h ilik yoki p azan d ach ilik q o ‘shiqlari. 
lirika, to ‘rtlik, 
a n ’anaviy lirik qo‘shiq, zamonaviy lirik qo‘shiq, tarixiy qo‘shiq, terma, 
a n ’anaviy term alar, zam onaviy term alar, avtobiografik va biografik, 
didaktik term alar, satirik term alar.
23. Tubandagi 
testlarga
to ‘gri javoblam i aniqlang:
1. K ashta turlari qaysi javobda noto ‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) Bosma.
B) Sanam a.
D ) 0 ‘rmak.
E)Jimalay.
F) lima.
2. 
0 ‘roqchilar o ‘rim paytida o ‘rim qo‘shiqlaridan tashqari yana 
qaysi m ashhur d o stondan parchalar kuylaganlar?
A) «Alpomish»dan.
B) «K untug‘mish»dan.

---

D) «Yozi bilan Zebo»dan.
E) «Oysuluv»dan.
F) «Erali va Sherali»dan.
3. Q o‘l tegirmonini ishlatish jarayonida kuylanadigan qo'shiqlar 
qanday nom bilan turkumlashtirilgan?
A) «Хо‘р» qo‘shiqlari.
B) «Yorg'ichoq qo‘shiqlari».
D) «Maydagul».
E) «Xo‘p maydalan>.
F) O rim qo*shiqlari.
4. Xotin-qizlar ip yigirish mashg'uloti vaqtida qanday qo‘shiqlarni 
kuylashgan?
A) Bo‘zchi qo'shiqlarini.
B) Kashta qo'shiqlarini.
D) Urchuq qo‘shiqlarini.
E) 0 ‘rmak qo'shiqlarini.
F) Sarboz qo‘shiqlarini.
5. Mokiga murojaat motivi qaysi m ehnat q o ‘shiqlarida asosiy 
o ‘rin tutadi?
A) Urchuq qo‘shiqlarida.
B) 0 ‘rmak qo‘shiqlarida.
D) Tikuvchilik qo‘shiqlarida.
E) Bo‘zchi qo'shiqlarida.
F) Charx qo'shiqlarida.
6. Marosimga aloqasiz q o ‘shiqlarni aniqlang.
A) Yig'ilar.
B) Lirik qo'shiqlar.
D ) Kelin salomlar.
E) 0 ‘lanlar.
F) Yor-yorlar
7. A.Navoiy qaysi asarida qo'shiq janri xususida alohida to'xtalgan?
A) «Mezonul avzon» da.
B) «Hayratul abror»da.

---

D) «M ufrodot»da.
E) «M ahbubul-qulub»da.
F) «M uhokam atul-ulg‘atayn»da.
8. 0 ‘zbek xalq lirik qo'shiqlarida ramzning qoMlanishini maxsus 
tarqiq etgan folklorshunos nom i qaysi javobda to ‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) Sh.Turdimov.
B) B.Sarimsoqov.
D) A.Musaqulov.
E) M.Alaviya.
F) F.Rayhonov.
9. 0 ‘zbek xalq lirik q o ‘shiqlarini ilk b or ilmiy tadqiq etgan 
q o ‘shiqshunos olim kim?
A) T. Mirzayev.
B) M.Alaviya.
D) Z.Husainova. 
;
E) H.Zarif.
F) D.Qozoqov.
10. Asosiy m azm unini ishq-m uhabbat motivlari, insonning ruhiy 
I 
olam i va ichki kechinm alarini tasvirlash tashkil etuvchi q o ‘shiq turi 
qanday nom bilan yuritiladi?
A) Satirik q o ‘shiqlar.
B) M arosim q o ‘shiqlari.
D) Lirik q o ‘shiqlar.
E) Tarixiy qo'shiqlar.
F) M ehnat q o ‘shiqlari.
11. Qaysi q o ‘shiqlar to ‘plam i o ‘zbek xalq ijodi seriyasida chop 
etilmagan?
A) «Gulyor».
B) «Oq olm a, qizil olma».
D) «Sovet davri xalq qo‘shiqlari».
E) Kelinoy q o ‘shiqlari.
F) «Boychechak».
12. Yakka isyonkor obrazi yaratilgan tarixiy qo‘shiqning nom i

---

qaysi javobda ko‘rsatilgan?
A) «Alpomish».
B) «Nurali».
D ) «Mardikor».
E) «Jizzax qo‘zg‘oloni».
F) «Nomoz».
13. «Botirxon zulmi» qo‘shig‘ida qaysi zolim podsho qiyofasi 
fosh etilgan?
A) Buxoro amiri Nasrulloxon.
B) Q o‘qon xoni Amir Umarxon.
D) Buxoro amiri Olimxon.
E) Q o‘qon xoni M uhammadalixon.
F) Xiva xoni Oiloqulixon.
14. 1916-yildagi mardikorlikka olish voqeasi m unosabati bilan 
yaratilgan qo‘shiqlar nomi qaysi javobda to ‘g‘ri ko'rsatilgan?
A) «Xon zulmi», «Ahmad Botir».
B) «Ming la’nat», «Nikolay qon jallob».
D ) «Xonavayron bo'lsin Xivaning xoni», «Ming la’nat».
E) «Boshing kesilsin-u, qoning to ‘kilsin». «Xon zulmi».
F) «Elat botir», «Tursunoy marsiyasi».
15. Qaysi javobda avtobiografik xarakterdagi term alar to ‘g*ri 
ko‘rsatilgan?
A) «D o'm biram », «Nima aytay», «G o‘ro ‘g‘li».
B) «Do'mbiTam», «Dutorim», «Kunlarim».
D ) «Dutorim», «Bormi jahonda», «Armoning qolmasin».
E) «Kunlarim», «Armonim qolm adi», «G o‘ro ‘g ‘li».
F) «Kunlarim», «Taijimayi hoi», «Nima aytay».
16. 0 ‘zbek folklorshunosligida term a janrini qaysi olim maxsus 
tadqiq qilgan?
A) B.Sarimsoqov.
B) T.Mirzayev.
D) A.Musaqulov.
E) M.Alaviya.
F) M J o ‘rayev.

---

17. Qaysi folklor janri doston kuylashga kirish vazifasini bajaradi?
A) Q o‘shiq.
B) Ertak.
D) Topishm oq.
E) M aqol.
F) Term a.
18. T erm alarda baxshi nim ani ilhom manbayi, yaqin k o ‘makdoshi 
sifatida ta ’riflaydi?
A) D o ‘mbirani.
B) Kitobni.
D) Qalam ni.
E) Yorni.
F) S o‘zni.
19. Qaysi atoqli m um toz shoiming pand-nasihat ruhidagi g‘azallari 
xalq orasida didaktik term a sifatida kuylanib kelingan?
A) M axtumqulining.
B) A.Navoiyning.
D) Islom shoiming.
E) H.Boyqaroning.
F) Xaziniyning.
M ustaqil o ‘qish uchun adabiyotlar:
1. Alaviya M. 0 ‘zbek xalq q o ‘shiqlari. Т.: «Fan», 1959.
2. A bdurahm onov A. Alp E r Tunga yoki Afrosiyob jangnomasi. 
Т., 1995.
3. Alaviya M. Lirik q o ‘shiqlar / / 0 ‘zbek folklori ocherklari. 1- 
tom . Т.: «Fan», 1988.
4. Gulyor. Farg‘ona xalq q o ‘shiqlari. Т.: FASN , 1967.
5. Jum anazarov U. Tarixiy q o ‘shiq / / 0 ‘zbek folklori ocherklari. 
2 tom lik. 1-tom . Т., 1988, 254 — 261-b. Yana: Jasorat va sadoqat 
talqini. Т.: FA C H , 1989; Yana: Узбекское народние исторические 
песни. Т.: «Fan», 1989.
6. Im om ov К., Mirzayev Т., Sarimsoqov В., Safarov О. 0 ‘zbek 
xalq og‘zaki poetik ijodi. Darslik. Т.: « 0 ‘qituvchi», 1990, 143— 155-b.
7. K elinoy q o ‘shiqlari. Т.: FASN , 1972.
8. M irzayev T. T erm a / / Xalq baxshilarining epik repertuari.

---

Т.: «Fan», 1979, 8 6-90-b.
9. Mirzayev Т., Safarov О., 0 ‘rayeva D. 0 ‘zbek xalq og‘zaki 
ijodi xrestomatiyasi. 0 ‘quv qo‘llanma. — Т.: «Aloqachi», 2008.
10.Musaqulov A. Term a / / 0 ‘zbek folklori ocherklari. 1- tom , 
Т ., 1988, 261—272-b.
11.Musaqulov A. 0 4zbek xalq q o ‘shiqlarining tarixiy asoslari. Т., 
1994.
12.0chilov K am ol. M e h n a t q o 's h iq la rin in g y a ra tilish i va 
variantlashuvi.- 0 ‘TA, 1971, № 6, 20-b. Yana: Sog‘im q o ‘shiqlari 
haqida. O lTA, 1972, № 2, 72—75-b. Yana: M ehnat qo‘shiqlari haqida 
/ / Boychechak. Bolalar folklori. M ehnat q o ‘shiqlari. Tuzuvchi va 
nashrga tayyorlovchilar: O.Safarov, K.Ochilov. Т.: FACH, 1984, 
3 2 8 -3 2 4 -b . Yana: Qaldirg‘ochni qo‘ndirgan q o ‘shiq. Samarqand: 
«Zarafshon», 1992.
13.Oq olma, qizil olma. Т.: FASN, 1972.
14.Rayhonov F. She’r qanotidagi yulduzlar. Т., 1986.
15.Sarimsoqov B. Mehnat qo‘shiq!ari / / 0 ‘zbek folklori ocherklari. 
U ch tomlik. 1- tom . Т.: «Fan», 1988, 223—244-b.
16.Sobirov O ., Ochilov 
K.
Xo‘p-m ayda qo'shiqlari. 0 ‘TA, 1971,
1-son, 55-b.
17. Umarov S. Tarix va doston. Т., 1985.
18. Fozil shoir. 0 ‘zbek xalq ijodi b o ‘yicha tadqiqotlar. 2-kitob. 
Т., 1973.
19.Xorazm xalq qo‘shiqlari. Т.: «Fan», 1965.
20.Qayumov Aziz. Qadimiyat obidalari. Т.: FASN, 1972.
21.Qahhorov A. Yangi dostonlar. Т., 1985.

---