Цитология эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида

 
 
 
Расм.16.15. Ўт каналчалари.
1-гепатоцитлар; 2- ўт 
каналчалари; 3- 
холангиолалар (Герринг 
каналчалари); 4- 
холангиоцитлар. 
Ўт қопи
чўзиқ ноксимон шаклга эга. Унда туб, тана, воронка ва бўйин 

---

704 
қисмлар тафовут этилади. Ўт қопи узунасига 10 см бўлиб, туб қисми 
жигарнинг олдинги қиррасига етади. Ўт пуфаги деворида шиллиқ,
мушак - фиброз, адвентициал ва фақат пастки юзасини ўраб турувчи сероз 
пардалар товут этилади. Шиллиқ пардаси эпителий ва хусусий бириктирувчи 
тўқима қаватларидан иборат бўлиб, кўп тармоқланган бурмалар ҳосил 
қилади. Ўт қопи ва жигардан ташқари ўт йўллари бир қаватли 
цилиндрсимон эпителий билан қопланган, ҳужайраларининг апикал қисми 
жиякли, ядроси базал қисмида жойлашган. Эпителий ҳужайралар орасида 
қадаҳсимон ҳужайралар, ўт қопининг бўйин соҳасида эса шиллиқ безлар 
учрайди. Хусусий қавати қон томирларга бой бўлган сийрак толали 
шаклланмаган 
бириктирувчи тўқимадан иборат. Ўт қопининг мушак-
фиброз пардаси турли йўналишдаги силлиқ мушак тутамларидан иборат. Ўт 
қопининг тана қисмида мушаклар бўйлама, бўйин қисмида эса айлана 
жойлашган. Мушак тутамлари орасида бириктирувчи тўқима қатватлари 
жойлашади. Ўт қопи ташқаридан сийрак толали шаклланмаган бириктирувчи 
тўқимадан иборат адвентициал парда билан ўралган. Ўт қопида ўт 
суюқлиги тўпланади, концентрацияси ошади. 
Жигар ташқарисидаги ўт йўллари – 
ўт қопидан чиқувчи най ва
умумий ўт йўлининг девори шиллиқ, мушак ва адвентициал пардалардан 
иборат. Шиллиқ парда бир қаватли цилиндрсимон эпителий билан 
қопланган. Мушак парда бўйлама ва айлана йўналган силлиқ мушак 
тутамларидан иборат. Мушак тутамлари орасидаги бириктирувчи тўқимада 
кўпгина эластик толалар жойлашади. Ўт йўлларининг айлана мушаклари 2 
жойда сфинктер (ўт қопи найининг бошланиши ва умумий ўт йўлининг 
охирида) ҳосил қилади. Улар ѐрдамида ўтнинг ўн икки бармоқли ичакка 
тушиши бошқариб турилади. Ўт йўлларининг адвентиция пардаси ўзлари 
жойлашган боғламлар билан қўшилиб кетган бўлади.