Цитология эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида



Download 8,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet294/393
Sana12.06.2022
Hajmi8,88 Mb.
#659731
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   ...   393
Bog'liq
2 5235723609527289419

Таъм билиш пиѐзчалари
(сўғонлари) нинг тузилиши. Таъм билиш 
пиѐзчалари тилнинг баргсимон, замбуруғсимон ва тарновсимон сўрғичлари 
эпителийларида жойлашади. Таъм билиш пиѐзчалари, айниқса, тарновсимон 
сўрғичларида кўп бўлиб, уларнинг миқдори ҳар бир сўрғичда 40-250 тадир. 
Таъм билиш пиѐзчаларининг айримлари ютқин ва ҳиқилдоқ устки тоғай 
эпителийларида ҳам жойлашади. Таъм билиш пиѐзчалари таъм билиш 
анализаторининг охирги рецептор аппарати ҳисобланади. Таъм билиш 
пиѐзчалари эллипссимон бўлиб, улар эпителий ҳужайралари орасида 
жойлашади. Пиѐзча асоси эпителий базал мембранасида ѐтади, унинг учи 
эпителий бўшлиғига чиқмайди. Эпителий юзаси билан таъм пиѐзчасининг уч 
қисми бир қанча ясси эпителий ҳужайралардан ташкил топган махсус тешик 
- таъм билиш пиѐзчасининг тешиги орқали алоқада бўлади.Таъм билиш 
пиѐзчаси икки хил - таъм билиш (рецептор) ва таянч ҳужайраларидан иборат 
бўлиб, улар бир-бирига зич жойлашади. 
Сезувчи - таъм билиш ҳужайралари
чўзинчоқ бўлиб, кўпроқ 
пиѐзчанинг марказий қисмида жойлашади. Бу ҳужайраларнинг апикал 
қисмида мукополисахарид, кўпгина оқсил ва фосфатаза активлигига эга 
бўлган электрон зич тузилмалардан иборат ўсимталар мавжуд. 
Ҳужайраларнинг апикал юзасида 50 тагача микроворсинкалар бўлиб, улар 
ҳужайранинг таъм билиш юзасини ошириб беради. 
Таянч ҳужайралар
сезувчи ҳужайралар оралиғида, таъм пиѐзчасининг 


642 
четларида жойлашади. Бу ҳужайралар калта бўлиб, таъм билиш пиѐзчаси 
тешигига етмайди. Таянч ҳужайралар ядроси анчагина йирик бўлиб, 
цитоплазмасида кўпгина митохондриялар учрайди. Бу ҳужайраларда донадор 
эндоплазматик тўр яхши ривожланган. 
Таъм билиш пиѐзчалари турли нервлар билан таъминланади. Тил-ютқин 
нервининг толалари тил илдизида ва тарновсимон сўрғичларда жойлашган 
пиѐзчаларни нерв билан таъминласа, тил нерви эса тилнинг олдинги 
қисмидаги таъм билиш пиѐзчаларини иннервациялайди. Нерв толалари тил 
сўрғичларининг учига келиб миелин пардасини йўқотади ва эпителий ости 
нерв чигалини ҳосил қилади. Бу чигалдан ингичка нерв толалари таъм 
сезувчи ҳужайраларнинг танасига қараб йўналади.

Download 8,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   ...   393




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish