Цитология эмбриология проф. Қ. Р. Тўхтаев таҳрири остида


Тоғай модели ўрнида суяк ҳосил бўлиши (нотўғри ѐки билвосита



Download 8,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet128/393
Sana12.06.2022
Hajmi8,88 Mb.
#659731
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   393
Bog'liq
2 5235723609527289419

Тоғай модели ўрнида суяк ҳосил бўлиши (нотўғри ѐки билвосита 
остеогистогенез).
Эмбрион тараққиѐтининг иккинчи ойида бўлғуси суяк 
ўрнида мезенхимадан тоғай модели ҳосил бўлади. Бу модел гиалин тоғайдан 
иборат бўлиб, қон томирлар бўлмайди ва маълум давргача ривожланади, 
кейинчалик у дегенерацияга учраб, тоғайни диафиз қисмида суяк тўқимаси 
ҳосил бўла бошлайди. Суяк тўқимасининг пайдо бўлиши тоғай усти 
пардасида (перихондрда) типик остеобластлар ҳосил бўлиши билан 
бошланади. Остеобластлар ҳосил бўлишидан бошлаб перихондр суяк усти 
пардаси - периостга айлана бошлайди. 
Остеобластлар тоғай модели атрофида суяк тўқимасини ҳосил қила 
бошлайди. Натижада, суякнинг тоғай модели диафиз қисмида перихондрал 
суяк ўрами (манжети) билан ўралади. Улар ғовак тузилишга эга бўлиб, дағал 
толали (ретикулофиброз) суяклардан ташкил топади. Тоғай модели атрофида 
суяк ҳосил бўлишига перихондрал суякланиш дейилади. Суяк манжетининг 
ҳосил бўлиши билан бу ерда тоғайнинг озиқланиши бузилади ва тоғайнинг 
диафиз қисми марказида дистрофик ўзгаришлар содир бўла бошлайди. 
Тоғайҳужайралари 
гипертрофияга, 
ядролари 
пикнозга 
учрайди. 
Ҳужайралараро моддада кальций тузлари йиғила бошлайди. Шу йўл билан 
оҳакланган тоғай пайдо бўлади (расм 6.11). Тоғайнинг оҳакланиши диафиз 


241 
қисмидан эпифизгача қараб боради. Айни вақтда тоғай усти пардаси ўрнида 
ҳосил бўлган суяк усти пардасидаги қон томирлар уларни қоплаб турган 
мезенхима ҳужайралари билан бирга суяк манжеткасидаги тешикчалар 
орқали оҳакланаѐтган тоғай зонасига кириб боради. Қон томир билан кирган 
ҳужайраларнинг баъзилари кўп ядроли остеокласт ҳужайраларига айланиб, 
оҳакланаѐтган тоғайни емира бошлайди. Тоғайнинг емирилиши диафиз 
марказидан бошланиб эпифизларга қараб сурилади. Аммо тоғай тўқимаси 
диафизда бутунлай парчаланмайди ва тоғай емирилиши натижасида 
ҳосилбўлган бўшлиқлар атрофида тоғай тўсинлари сақланиб қолади. Шу 
тўсинлар 
атрофидаги 
кам 
дифференциаллашган 
ҳужайралардан 
остеобластлар ҳосил бўлади. 
Янгидан ҳосил бўлган остеобластлар оҳакланган тоғай тўсинлари 
устида суяк тўқимасини ҳосил қилади. Суяк тўқимасининг тоғай ичида ҳосил 
бўлишига 

Download 8,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   393




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish