Chizma geometriya va muhandislik grafika

---

1 
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 
FARG‘ONA POLITEXNIKA INSTITUTI 
“CHIZMA GEOMETRIYA VA MUHANDISLIK GRAFIKA” 
KAFEDRASI 
MUHANDISLIK VA KOMPYUTER 
GRAFIKASI 
 fanidan detal eskizlari topshiriqlarini bajarish bo‘yicha 
USLUBIY KO‘RSATMA 
 
 
 
 
 
 
Mexanika-mashinasozlik fakultetining
barcha yo‘nalish talabalari uchun 
FarPI Uslubiy kengashi
«___»___________2019 yil 
№___ bayoni bilan tasdiqlangan 

---

2 
MUNDARIJA 
DETALLARNING ESKIZLARINI TUZISH ....................................................................................... 3 
DETALLARNING EZKIZI QUYIDAGI BOSQICHLARDA TUZILADI. ........................................ 3 
O‘LCHASH HAQIDA TUSHUNCHALAR ....................................................................................... 15 
O‘LCHASH ASBOBLARI ................................................................................................................. 16 
DETALLARNI ODDIY ASBOBLAR BILAN O‘LCHASH ............................................................. 26 
ADABIYOTLAR ................................................................................................................................ 37 

---

3 
DETALLARNING ESKIZLARINI TUZISH 
Bir marta foydalanish uchun chizmachilik asboblarisiz va masshtabga rioya 
qilmay, lekin buyum o‘lchamlarining nisbati saqlangan holda bajarilgan chizma (yoki 
sxema) eskiz deb ataladi. 
Eskiz ish chizmadan faqat chizmachilik asboblari yordamisiz va taqribiy 
masshtabda chizilganligi bilan farqlanadi. SHuning uchun eskizlar ham tegishli 
standartlarda belgilangan barcha shartli belgilar va ko‘rsatmalarga muvofiq 
bajariladi.Ko‘p hollarda eskizlardan ish chizmalarini tuzishda foydalaniladi.
Eskizlar bevosita detalning asliga qarab yoki yangi detallarni, mashina va 
mexanizmlarni loyihalashda tuziladi. 
Loyihalash jarayonida eskiz tuzish har bir talabaga, konstruktorga juda katta 
mahorat, amaliy malaka,chuqur fazoviy tasavvur va ijodiy izchillik kasb etadi. 
Detallarning eskizi toza,barcha tasvirlari birgalikda uning tuzilishi va 
elementlarining shakllari to‘g‘risida to‘la tasavvur bera oladigan, o‘lchamlari, 
izohlovchi yozuvlar va texnik talablar etarli qilib tuzilishi kerak.
DETALLARNING EZKIZI QUYIDAGI BOSQICHLARDA TUZILADI.