Chirchiq davlat pedagogika instituti

Kimyoviy va organik yo'l bilan paydo bo'lgan cho'kindi jinslar.

Kimyoviy va biologik jarayonlar natijasida to'planadigan tog' jinslari yer yuzida keng tarqalgan bo'lib, ular asosan suvli havzalarda hosil bo'ladi va genetik jihatdan bir-biriga chambarchas bog’lik.

Bularning ichida karbonatlar 14% ga yaqin qismini tashkil qiladi, ularning ko'pchiligi kal'sit mineralidan tashkil topgan ohaktoshdan iborat bo'lsa, kamrog’i dolomitlardan iborat. Ohaktoshlar ham ximogen, ham organogen bo'ladi. Organogen ohaktoshlar, asosan, hayvon qoldiqlaridan vujudga kelsa, ximogen ohaktoshlar suvda to'yingan eritmalar hosil bo'lishi yoki ximyaviy reaksiyalar natijasida cho'kadi. Karbonatlar bilan gillarning aralashmasi mergel' deb ataladi.

Kremniyli tog’ jinslari ham organogen va ximogen bo'lishi mumkin. Organogen kremniyli jinslar diatomitlar va radiolyaritlardir. Trepel va opokalar organogen va ximogen bo'lishi mumkin. Geyzeritlar, kremniyli tuflar, galloidlar va sul'fat jinslari kimyoviy yo'l bilan hosil bo'ladilar.

Kaustobiolitlar (grek, “kaustos” - yonuvchi, “bios” - hayot) torf, ko'mir, yonuvchi slanetslar, neft va gazlardan iborat.

1. 
   Bo'laklar siniq jinslar qanday tasniflanadi?
   
2. 
   Kimyoviy cho'kindilarga qanday jinslar kiradi?
   
3. 
   Organik jinslar qanday hosil bo'ladi?