|
MUNDARIJA:
Kirish..............................................................................................3-4-bet
I – bob. BIRINCHI JAHON URUSHINING SABABLARI
1.1 Buyuk Britaniyaning ichki va tashqi siyosati, mustamlakachilik siyosati. Jaxon urushiga tayyorgarlik..................................................................5-9-bet
1.2Fransiya siyosiy ziddiyatlari. Mustamlakachilik urushlari, ichki va tashqi siyosati.
1.3 Italiyaning 1-jaxon urushidagi pozitsiyasi. ...................................5-16 - bet
II – bob. AQSHNING 1-JAHON URUSHIDAGI POZITSIYASI VA URUSHNING OXIRI
2.1 AQShning 1-jaxon urushidagi pozitsiyasi............................................17-23-bet
2.2 Birinchi jahon urushidan so’ng xalqaro munosabatlar va diplomatiya ...........................................................................................................23-30 bet
Xulosa.........................................................................................30-31-bet
Foydalanilgan adabiyotlar.............................................................31-bet
ILOVA………………………................................................................ 32-33-bet
Kirish
Mavzuning dolzarbligi. Birinchi jaxon urushiga olib kelgan narsa imperializmning rivojlanishi, birinchi navbatda imperialistlar o`rtasidagi ziddiyatlarning keskinlashuvi, Yevropa davlatlarining ikki harbiy siyosiy blokka –Antanta bilan Uchlar ittifoqi o`rtasida dunyoni yanayam aniqrog`i bo`lingan dunyoni qaytadan bo`lib olish uchun kurash bo`ldi. 1914 yilga kelib, imperialistik davlatlar o`rtasidagi kurash g`oyat keskinlashib, so`nggi chegaraga yetdi. Germaniya va Angliya ziddiyatlari asosiy ziddiyatlar edi. Germaniya Angliya va Fransiya xisobiga yangi mustamlakalarni bosib olishni, Rossiyani kuchsizlantirishni Yevropada o`z gegemonligini o`rnatishni maqsad qilib qo`yishgan edilar. Germaniyaning maqsadlari:
a) birinchidan Fransiyani mag`lub etish va undan katta miqdorda kontributsiya olish, shuningdek Fransiya qirg`oqlarida Germaniyaning okean yo`lini va Angliga qarshi mustaxkam mudofaa va strategik nuqtaga ega bo`lish;
b) Rossiyaga yaqin yerlarda Germaniya qishloq xo`jaligi uchun qulay hududga ega bo`lish;
v) dengizda mutlaq hukumronlik o`rnatish (“Mustamlakachilikni ta`minlash uchun dengizlar mutlaq erkin bo`lishi lozim” urushning maqsadlari to`g`risidagi Gitlerning maxfiy dokladidan; )
Mazkur urushda ishtirok etgan har bir davlat o`z manfa`tlaridan kelib chiqqan holda turli maqsad va rejalarni o`z oldiga qo`yishgan edilar. Shu nuqtaii nazardan 1-jaxon urushidagi yirik imperialistik davlatlarning xsusan Germaniyaning manfa`tlari xsusida to`xtalib o`tsak:
Ingliz imperialistlari urush yo`li bilan Germaniyani kuchsizlantirishga, uning mustamlakalarini bir qismini bosib olishga, Usmoniylar imperiyasini bo`lib yuborishga umid qilgan edilar. Shu o`rinda Buyuk Britaniyaning 1-jaxon urushigacha bo`lgan ichki va tashqi siyosatiga qisqacha e`tibor qaratib o`tsak: Ma`lumki XIX -asrning 70-yillarida Buyuk Britaniya dunyodagi eng qudratli va yirik mustamlakachi davlat xisoblanib sanoat, ilm-fan rivojlanishi jixatidan AQSH va Fransiyadan ham ustun turardi. Boshqa industrial davlatlarda bo`lgani kabi bu yerda ham yovvoyi kapitalizmning salbiy oqibatlari tufayli 1879, 1882, 1890 yillarda qishloq ho`jaligi va sanoatda iqtisodiy inqirozlar bo`lib o`tdi.
Tabiiyki, bunday inqirozlar Angliyaning sanoat sohasidagi hukmronligiga chek qo`ydi. Qirolicha Viktoriya (1837-1901) va primyer-minstr liberallar lideri Gdastonlar ilgari surgan «ajoyib yakkalik» tamoyiliga ham putur yetadi.
XIX -asr 90 yillarga kelib Buyuk Britaniya ko`mir qazib chiqarish,po`lat eritish,cho`yan ishlab chiqarish, paxta yetishtirish sohalarida AQShdan ortda qoldi. Okendagi va mustamlakalardagi bozorlarda raqobada yangi tashkil topgan Germaniya asosiy raqibga aylandi.
Agrar soxadagi inqirozlar tufayli qishloq xo`jaligi maxsulotlari ikki barobar kamaydi. Sanoat va qishloq xo`jaligidagi inqirozlar ishsizlar o`sishga olib keldi. Shunga qaramasdan sanoat qishloq xo`jaligi va moliyaviy sohalarda yirik manapoliyalar soni ko`payib, ularning ichki va tashqi siyosatga ta`siri yanada kuchaydi.
1870-1885 yillarda xukumatni boshqargan Gladstonning lebirallar xukumati va Dizrayelinning kanservatorlar xukumati aynan mana shu manapoliyalar va yuqori doiralar manfaati yo`lida siyosat yuritdi.Bu davrda qirollik xazinasiga katta daromad keltiruvchi yana bir manba sudxo`rlik moliyasi edi.1880-yillarda Angliyaning chetga chiqargan sudxo`rlik moliyasi106 mln funtsterlingga yetdi. XIX -asr oxiriga kelib ingliz ishchilarinnig o`z haq huquqlari uchun kurashish tajribasi ancha o`sgan edi. Ishchilar harakatiga tred-yunion sotsial demokratik federatsiya 1890 yilda tashkil topgan mustaqil ishchilar partiyasi boshchilk qildi. Faqatgina I-jaxon Mustamlakachilik urushlari asosiy mablag`ning armiyaga va sudxo`rlikka sarflanishi natijasida iqtisodiy turg`unlik yanada mustaxkamlandi. XX-asr boshida Angliyaning ilgargi siyosiy,iqtisodiy mavqeini yo`qotishi, ommaviy ishchilar harakatlari hukumatni yangicha siyosat olib borishga majubur etdi. 1895-1902 yillarda hukumatni boshqargan Solsberining konservatorlar xukumati ichki bozorni ximoya qilish uchun proteksionizmni joriy etdi. Shunga qaramasdan xalqning axvoli yaxshilanmadi.
I – bob. BIRINCHI JAHON URUSHINING SABABLARI
Do'stlaringiz bilan baham: |
