Buxoro muxandislik texnologiya instituti kimyoviy va oziq-ovqat texnologiyasi fakulteti noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi kafedrasi

Tadqiqotning obyekti. Kaliyli o’g’itlar, ularning xomashyolari va ularni boyitish va ulardan samarali foydalanish.Tyubegatan konlaridagi silvinit, “ch” markasidagi- kaliy xlorid, “ch” markasidagi- natriy xlorid, “ch” markasidagi- magniy xlorid. Tuzli jinslarni tarkibi o’rganilganda kimyoviy va mineralogik tarkibi o’rganiladi.

Tadqiqotning predmeti. Xlorsiz kaliyli o’g’itlarni tadqiq qilish, jumladan kaliy sulfatning ta’sir xususiyatlarini o’rganish.

Tadqiqot usullari.Tetrafenilbotatli usul,alangali fotometriya,hisobli usul, mor usuli, tortish usuli, gravimetrik,kapillyar viskozimetr, piknometr.

Tadqiqot maqsadi va vazifalari.

Kaliy elementi o`simliklarning hosildorligini oshirishda muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun kaliyning KCl, KNO3 kabi birikmalari qishloq xo`jaligida mineral o`g`it sifatida ishlatiladi. Kaliyli o`g`it tarkibidagi oziqa elementi K2O bo`lib u tozalanmagan kaliyli o`g`itlar, silvinit-KCl · NaCl kainit MgSO4 ·KCl ·3H2O, kabilar tarkibiga kiradi. Silvinit va kainit talqon holigacha maydalanib mineral o`g`it sifatida foydalaniladi. Bu o`g`itlarni ishlatishda o`simlik uchun zararli bo`lgan xlor ioni ham ajrab chiqishini hisobga olish zarur. Shuning uchun bu o`g`itlardan meyoridan ortiqcha foydalanish tavsiya etilmaydi. Bundan tashqari konsentrlangan kaliyli o`g`itlar ham mavjud bo`lib, bu o`g`itlar kaliyning tabiiy birikmalarini qayta ishlash yo`li bilan oziqa elementlari boyitilgan bo`ladi. Kaliyxlorid tarkibida 52 - 60 % K2O ozuqa elementi bo`ladi. Kaliy xlorid mineral o`g`itini olish uchun silvinit avval maydalanib, so`ngra boyitiladi. Buning uchun KCl va NaCl ni eruvchanligi turlicha ekanligidan foydalaniladi. Silvinitdan kaliy xloridni flotatsiya usulida ajratib olish muhim usullardan biri hisoblanadi. Flotatsiya jarayonida boyitiladigan ruda bo`tqasi orqali havo pufakchalari yuboriladi. Namlanmaydigan mineral zarrachalari pufakchalarga yopishib yuzaga qalqib chiqadi va minerallashgan ko`pik ko`rinishida chiqarib tashlanadi, namlanadigan zarrachalar esa pulpa tubiga cho`kadi. Shu yo`l bilan ruda tarkibiga kiruvchi minerallarni flotatsiya usulida ajratish amalga oshiriladi.