Buxoro muxandislik texnologiya instituti kimyoviy va oziq-ovqat texnologiyasi fakulteti noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi kafedrasi

Kaliy xlorid tuzi silvinitdan flotatsiya usulida ajratib olinadi. Flotatsiya bu foydali qazilma boyliklarini boyitishning eng samarali usullaridan biri hisoblanadi. Flotatsiya tabiiy minerallarining suv bilan har xil darajada namlanishiga asoslangan. Ma`lumki modda zarrachalari o`zining suv bilan namlanishiga qarab ikki xil guruhga, ya`ni gidrofil (suv bilan namlanadigan) hamda gidrofob (suv bilan namlanmaydigan) zarrachalarga bo`linadi.

Flotatsiya jarayonini tezlatishda flotoreagentlardan ham foydalaniladi. Flotoreagentlar silvinit mineralidan kaliy xlorid tuzini ajratib olishda keng qo`llaniladi. Flotoreagentlar ham organik birikmalardan iborat bo`lib, ularning molekulalari geteropolyar struktura xususiyatiga ega. Ularning bu xususiyatlaridan mineral tuzlarni jumladan kaliy xlorid tuzini ajratib olishda foydalaniladi.

Kaliy xlorid tuzini flotatsion usulda ajratib olinishi natijasida hosil bo`ladigan mineral eritmalar tarkibi har xil tuzlar aralashmasidan iborat bo`ladi. Ana shunday eritmalar tarkibini o`rganish, chiqindiga chiqarib yubormaslik yo`llarini qidirib topish hamda ulardan kelgusida foydalanishni chora tadbirlarini ishlab chiqish ushbu ilmiy ishning asosini tashkil etadi.

O`g`itlar tarkibidagi ozuqa moddalar miqdori P2O5, N2 va K2O ga nisbatan foiz hisobida ifodalanadi. Tuproqqa 10 kg kaliy solinadi deganda tuproqqa 10 kg K2O solinganligi tushuniladi. Shu narsa fosforga ham tegishlidir. Asosiy kaliyli o`g`itlar - kaliy xlorid, kaliy sulfat, kaliy selitrasidir. Kaliy selitirasida tarkibida ham kaliy, ham azot bo`ladigan eng kerakli o`g`itdir.

Nomi	Tuz tarkibi	K2O, % Miqdori	Zichligi, kg/m3
Silvin Karnallit Kainit Shenit Langbeynit Poligalit Alunit Nefelinli konsentrat Leonit Kalunit Kaliborit Glazerit Leysit Glaukonit	Kaliy minerallari KCl KCl · MgCl2 · 6 H2O KCl · MgSO4 · 3 H2O K2SO4 · MgSO4 · 6 H2O K2SO4 · 2 MgSO4 K2SO4 · MgSO4 · 2CaSO4 2H2O (K,Na)2SO4 · Al2(SO4)34Al(OH)3 (K,Na)2O · Al2O3 · 2SiO2 K2SO4 · 2MgSO4 · 4H2O K2SO4 · CaSO4 · H2O K2O · 4MgO · 11B2O3 · 18H2O 3K2SO4 · Na2SO4 K2O · Al2O3 · 4SiO2 (K,Na)2O·(Mg,Ca,Fe)O·(Fe,Al)2O3 · 4SiO2 · 2H2	63 17 19 23 23 16 23 6 – 7 17,4 28,66 6,97 49,37 21,56 12,27	2000 1600 2100 2100 2800 2700 2700 2600 2250 2600 2100 2700 2500 2200-2800