Buxoro muhandislik-texnologiya instituti

Solod  tayyorlash  jarayoni.
  Tayyor  bo‗lgan  kraxmal  xom  ashyosini  eruvchi 
eritma  holiga  o‗tishi  bu  kraxmal  zonachalarini  qobiq  xujayralarini  (kletki)  buzilishi 
demakdir. Suv molekulalarini kraxmal shimib, bo‗kish (nabuxanie) jarayoni kechadi. 
Xajmi  oshgan  kraxmal  kleystr  holatiga  o‗tadi.  SHunda  amiloza  va  eruvchi 
kristaloidlar hosil qiladi.  
Suslo-  arpa  solodi,  undirilmagan  don  ekinlari  arpa  va  makkajo‗xori  unlari, 
guruch sechkasi va xmel yordamida pivo suslosi tayyorlanadi. 
Pivo suslosini olish texnologiyasi quyidagi jarayonlardan iborat. 
A  –  Solod  maydalagichlarda  solodni  maydalash;  B  –  zatvor  suslo  pishirish 
uskunasida  oqsillarni  denaturatsiyalash va  shira  tortirish;    C - Filtrlash;  D  –  susloga 
qulmoq  bilan  ishlov  berish;  E  –  Verpul  gidrotsiklon  uskunasida  pivo  rangini 
ochartirish;  F  –  Achitqilar  qo‗shish  va  bijg‗itish;  G  –  Issiqlik  almashtirgichlarda 
susloni sovutish. 

---

263 
 
 
Pivo ishlab chiqarishning prinsipial ko‘rinishi 
 
   Pivo ishlab chiqarish texnologik sxemasi 
 
 
 
 
   
 
 
 
 
 
 
 
Pivo ishlab chiqarish maqsadida avtomashina, temir yo‗l yordamida korxonaga 
keltirilgan 
solod, 
saqlashga 
uzatiladi. 
Saqlashga 
qabul 
qilingan 
solod 
polirovkalangandan  so‗ng,  maydalash  uskunalarida  maydalanadi,  so‗ngra  tarozili 
bunkerlarga  uzatiladi  va  o‗lchanadi.  Maydalangan  solod  suv bilan  aralashtiriladi  va 

---

264 
 
pishirish maqsadida susloni pishirish sexiga uzatiladi. Pishirilgan suslo qayta ishlash 
maqsadida achitqilar bilan aralashtiriladi.  So‗ngra suslo va achitqi aralashmasi asosiy 
SKT uskunalarida bijg‗itiladi. Bijg‗itilgan pivo, sovutgich orqali sovutilgandan so‗ng, 
steril  va  kizilgurli  filtrlarda  filtrlanadi.  Filtrlangan  pivo  karbonizatsiyalash 
jarayonidan o‗tkazilib, och rangli pivolar uchun mo‗ljallangan forfaslarda yig‗iladi, u 
erdan bochkalarga yoki butilkalarga quyish uchun yuboriladi. 
Shakar  va  qand  iboralari  azaldan    birgina  ma'noni    bildiradi.  Shakar-turli  
o‘lchamli    kristallardan  iborat    bulgan    maxsulotlarni  boshqa  xollarda  esa  qand 
iborasini ishlatamiz. shakar kamishdan shakar olish. Xindistonda eramizdan oldingi 4 
asrda  ma‘lum  bulgan  ekan.  eramizning  10  asrida  kelib  shakar  kamish  etishtirish  va 
undan  shakar  olish    Suriya,  Misr,  Eron,    Amerika,    kashf  kilingandan  esa  Janubiy,  
Amerika,    mamlakatlariga  tarkalgan  Respublikamiz  axolisining  shakar  bulgan  yillik 
extiyoji  400-500ming  tonnaligini  xisobga  olsak.    Xorazm  SHakar  korxonasining 
Respublikada shakar ishlab chikarishdagi saloxiyati yakkol kuzga tashlanadi. Bizning 
mamlakatimizda  Kandlavlagi    SHakar  ishlab  chikarish  asosiy  manbayi  xisoblanadi. 
Sugorilmaydigan  erlarda  uning  xosildorligi  1-gektarga  urtacha  18-25t  tarkibidagi 
kand 14-18%ni tashkil  etadi. Lavlagi  ekiladigan  rayonlarga  moslashtirilgan navlarni 
tugri parvarishlash natijasida xar 1ga erdan 40-50 tonnagacha xozil oladi. Ildiz meva 
massasi  200  g  dan  500  g  gacha.Xujayra  tukimalaridagi  sharbat  erigan  saxorozadan 
tashkari moddalar xam mavjud.