Buxoro muhandislik- texnologiya instituti

5.3. Marketing muhitidagi muloqotlar
Xaridor talablari turli-tuman bo’lishi bilan bir qatorda ulardan qay birini birinchi va qaysinisini keyinroq qondirishga bevosita turli tovar yoki xizmat ko’rsatuvchi tashkilotlar o’zaro raqobatlashadilar. Masalan, to’rt a’zoli oila rahbari olgan maoshini va to’plagan jamg’armasini tabiiyki, rafiqasi bilan nimaga sarflashni maslahatlashadi. Uy-ro’zg’or buyumlarini yangilash, bolalar uchun kiyim-kechak olish, birga ta’tilni xorijiy davlatda o’tkazish va shu kabi talablarni qondirish zarurati va imkoniyai bor deb faraz qilaylik. Bu tovarlarni va xizmatlarni taklif etuvchi tashkilotlar qay tarzda samarali va o’z vaqtida harakat qilsalar, ushbu oila ularning mijozi, xaridori bo’ladi. Demak, uy-ro’zg’or buyumlarini, bolalar kiyim-kechagini sotuvchi tashkilotlar va sayohat byurosi oilaning istagini birinchi bo’lib qondirishda raqobatchi hisoblanadilar.
Muloqotdagi jamoa (auditoriya) – tashkilot bilan bevosita aloqada bo’ladigan insonlar guruhi demakdir. Tashkilotning o’z maqsadlari sari yo’naltirilgan faoliyatida, u uch turdagi jamoaga duch keladi: ishtiyoqli, axtarilayotgan va ishtiyoqsiz jamoalar.

• 
  Ishtiyoqli jamoalar – firma uchun manfaatli bo’lgan insonlar guruhi, tashkilotlardir. Masalan, tayinli fond uchun xayriya qiluvchi insonlar guruhi.
  
• 
  Axtarilayotgan jamoa - tashkilot o’z maqsadlarini jamoa maqsadlari bilan bog’lashga urinayotgan insonlar guruhidir. Odatda mahalliy aholi, ommaviy axborot vositalari ushbu turkumga kiradilar.
  
• 
  Ishtiyoqsiz guruhlar esa, firma maqsadlari va intilishlarini salbiy va manfaatsiz deb hisoblaydigan insonlar guruhi va tashkilolardan tarkib topgan. Tegishli tashkilot ular bilan hamkolikni istamaydi, lekin ushbu guruh talablarini inobatga olish, ular haraktaini kuzatish lozim bo’ladi. Masalan, atrof-muhit va xaridorlar (iste’molchilar) manfaatlarini himoyalovchi guruhlar harakatlari bilan tashkilot bevosita aloqada bo’ladi.
  

Korxonaning marketing muhitiga turli jamoalar kiradi. Muloqotdagi jamoa – bu korxona o’z maqsadlariga erishishida unga nisbatan joriy va potensial qiziqishga hamda ta’sir kuchiga ega bo’lgan har qanday guruh hisoblanadi. Bunday guruhlarni 7 turini ajratib ko’rsatish mumkin:¹¹