Buxoro davlat universiteti pedagogika fakulteti

II BOB 

BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARINI IQTISODGA OID BILIM, 

TUSHUNCHALARINI RIVOJLANTIRISHGA YO‘NALTIRISH 

MAZMUNIDAGI TEXNOLOGIYALAR 

 

II.1. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini iqtisodga oid bilim tushunchalarini 

rivojlantirish jarayonining mazmuni, usul va metodlari 

 

O‘quv  materialining  maqsadga  muvofiq  tarzda  tanlanganligi  o‘quv-biluv 

faoliyatini  samarali  tashkil  etishni  ta‘minlaydi  .    Mazkur  o‘quv  materiallarini 

o‘zlashtirish  natijasida  o‘quvchilarda  muayyan  ko‘nikma  va  malakalar  hosil 

bo‘lsa,  bu  turdagi  o‘quv  materialining  samaradorlik  darajasi,  didaktik  qiymati 

yuqori  bo‘ladi.  Shuning uchun ham  o‘quvchilarning iqtisodiy  bilim,  ko‘nikma  va 

malakalarini  samarali  rivojlantirishga  erishishni  tashkil  etish  maqsadida  o‘quv 

materiallarining yangidan-yangi modullarini tanlash lozim.  

Modul lotincha «modulus» so‘zidan olingan bo‘lib, bu o‘rinda qism, bo‘lak, 

ya‘ni,  o‘quv  materialining  muayyan  komponenti  ma‘nosini  bildiradi.  Modulli 

texnologiya  modullarga  asoslangan  bo‘lib,  o‘quvchining  o‘z  faoliyati,  yutuq  va 

kamchiliklarini  baholash  jarayoniga  tayanadi,  bunda  o‘quvchi  individual  reja 

asosida  to‘liq  yoki  qisman  (kichik  guruhdagi  o‘quvchilar  bilan  hamkorlikda) 

mustaqil  ishlaydi,  uning  harakati  faollashadi,  o‘quv  jarayoni  ijodiy  tus  oladi. 

Modulli  texnologiya  o‘qitishning  interfaol  usullari  sirasiga  kiradi.  Bunday  

texnologiyadan foydalanish natijasida o‘quvchi o‘quv-biluv jarayonida ko‘zlangan 

maqsadga  mustaqil  erishadi.  Modulli  texnologiya  tayanch  o‘quv  reja  tarkibidagi 

o‘quv  fanlari,  dasturlar,  amaliy  tajribalar,  bilim  va  ko‘nikmalarning  yig‘indisi 

hisoblanadi va o‘quvchilarning aniq faoliyat ko‘rsatishlariga yordam beradi. 

Modulli  texnologiya  an’anaviy  ta‘lim  berish  jarayoniga  muqobil  tarzda 

vujudga  kelgan,  u  pedagogika  nazariyasi  va  amaliyotida  to‘plangan  barcha 

tajribalar va ta‘lim jarayonida jadallashtiruvchi hamda rivojlantiruvchi metodlarni 

o‘zida  mujassamlashtiradi.  An’anaviy  ta‘lim  jarayonining  asosiy  kamchiligi  

---

16 

 

 

 

o‘qituvchining  o‘quvchi  ustidan  mutlaq  hokimlik  maqomiga  ega  bo‘lishidan 

iboratdir.  Ta‘lim  berish  hamda  shaxsning  rivojlanish  qonuniyati  esa  o‘quv 

jarayonini  shunday  tashkil  etilishini  talab  qiladiki,  unda  o‘quvchi  o‘zi  mustaqil 

ravishda  bilim  olishi,  o‘qituvchi  esa  darsni  tashkil  qilishi,  o‘quvchiga  maslahat 

berishi  hamda  uni  nazorat  qilib  turishi  lozim.  Modulli  texnologiya  mana  shu 

vazifani  bajaradi,  ya‘ni  o‘quv  jarayonida  subyekt-subyekt  munosabatlariga  keng 

yo‘l ochadi. 

 O‘zbekiston  Respublikasi  1-Prezidenti  I.A.Karimov  ta‘kidlaganidek: 

«Demokratik  jamiyatda  bolalar,  umuman,  har  bir  inson  erkin  fikrlaydigan  etib 

tarbiyalanadi.  Agar  bolalar  erkin  fikrlashni  o‘rganmasa,  berilgan  ta‘lim  samarasi 

past  bo‘lishi  muqarrar.  Albatta,  bilim  kerak.  Ammo  bilim  o‘z  yo‘liga.  Mustaqil 

fikrlash ham katta boylikdir».