Buxgalteriya lit

Axborot beruvchi hujjatlar. Bunday hujjatga bevosita
tovar  moddiy  qiymatliklar  harakatini,  to‘liqligini  ta’-
minlash  maqsadida  korxona  rahbariga  tayyorlanadigan
axborotnomalar, mahsulotlar  tannarxi to‘g‘risidagi ma’-
lumotlarni keltirish mumkin. Axborot beruvchi hujjatlar
umumlashtirilishi  yoki  yakka  tartibda  rasmiylashtirilishi
mumkin.  Demak,  axborot  beruvchi  hujjatlar  tegishli
xo‘jalik muomalalarini bajarishda yoki bajarish natijalarini
nazorat qilishda keng foydalaniladi.
Buxgalteriya hujjatlari tuzilishiga qarab, kunlik va yig‘-
ma hujjatlarga bo‘linadi. Kunlik hujjatlarga xazinachi hisobi
va  tovarlar  harakati  to‘g‘risidagi  hisobot,  kirim-chiqim
orderlarini kiritish mumkin. Kunlik hujjatda sodir bo‘lgan
xo‘jalik muomalalarining holati ko‘rsatiladi.
Yig‘ma buxgalteriya hujjatlariga misol tariqasida, o‘sha
xazinachi  hisobini  yoki  tovar  hisobotlarini  keltirish
mumkin.
Agar  moddiy  javobgar  shaxslar  tomonidan  hisoblar
har kunlik tuzilsa, bu — kunlik hujjat deb yuritiladi. Agar

---

139
hisobot  har  besh-o‘n  kunda  bir  marta  tuzilib,  buxgalte-
riyaga topshirilsa, unda yig‘ma hujjat vazifasini bajaradi.
Yig‘ma buxgalteriya hujjatlari bir turli xo‘jalik muoma-
lalarini  aks  ettirish  yoki  umumlashtirilgan  xo‘jalik
muomalalarini ifodalovchi bo‘lishi mumkin.
Buxgalteriya  hujjatlarida  ayrim,  ya’ni  to‘ldiruvchi
ma’lumotlar  ham  ko‘rsatilishi  mumkin.  Misol  uchun,
korxona manzili va hokazolar.
Buxgalteriya hujjatlarini imzolash, to‘g‘riligini nazo-
rat qilish bevosita bosh buxgalter zimmasiga yuklanadi.
Har  bir  amalga  oshirilgan  xo‘jalik  operatsiyasi
hujjatlar bilan tasdiqlangandagina qonuniy kuchga ega  deb
hisoblanadi.  Hujjat  deb  amalga  oshirilgan  xo‘jalik