Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

So‘roq gap orqali ifodalangan darak ma’nosi darak gap orqali ifodalangan darak ma’nosidan kuchliroq bo‘ladi.

Shuningdek, so‘roq gap shakli orqali buyruq ma’nosi ham ifodalanishi mumkin. Masalan, Yurmaysizmi? («yuring» ma’nosida)

So‘roq gap orqali ifodalangan buyruq ma’nosi buyruq gap orqali ifodalangan buyruq ma’nosidan kuchliroq bo‘ladi.

Darak ma’nosini ifodalagan so‘roq gaplarga so‘roq-darak gaplar, buyruq ma’nosini bildirgan so‘roq gaplarga esa so‘roq-buyruq gaplar deyiladi.

His-hayajon gaplar. Mustaqilligimiz abadiy yashasin! (ko‘tarinki ohang bilan). Mustaqilligimiz abadiy yashasin. (tinch ohang bilan)

Ma’lum voqea-hodisani hech qanday ehtirossiz oddiy bayon qilish bilan birga, ba’zan ehtiros, hayajon qo‘shilgan holda ifoda qilinadi. Yuqorida keltirilgan birinchi gap oddiy sodda gap bo‘lsa, ikkinchi sodda gap his-hayajon qo‘shilgan gapdir.

His-hayajonning qatnashish yoki qatnashmasligiga ko‘ra gaplar ikki guruhga bo‘linadi: 1) his-hayajonsiz gaplar. Bularga odatdagi darak, buyruq, so‘roq, istak gaplar kiradi; 2) his-hayajon gaplar (undov gaplar).

Gaplarning ifoda maqsadiga ko‘ra yuqoridagi to‘rt xil turiga nutq jarayonida so‘zlovchining his-hayajoni qo‘shilish bilan bu gaplarni his-hayajon gapga aylantiradi. His-hayajon gaplar undov gaplar atamasi bilan yuritiladi.