Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

5 - sinf darsligi mashqlaridagi ma’lumotlar:
Mirtemir: Ona tilim – onajonim tili bu-
Beshikdanoq singgan jon-u quloqqa.
El-u yurtim, xonumonim tili bu,
Qadimlikda o‘xshar ona tuproqqa.
Yusuf Xos Hojib: Kelishning ketishi bordir dunyoda,
So‘zingni ezgu qil – umring ziyoda!
Gulbadanbegim Zahiriddin Muhammad Boburning qizi bo‘lib, u 1523-yili Kobulda tug‘ilgan. Onasi Dildorbegim temuriy Sulton Mahmud Mirzoning qizi bo‘lgan. Otasining farmoniga ko‘ra u katta onasi Mohimbegim qo‘lida tarbiyalangan.
Gulbadanbegim zamonasining oqila, donishmand ayollaridan edi. Akbarshohning taklifi bilan “Humoyunnoma” nomli ajoyib va muhim tarixiy asarni yozgan. “Humoyunnoma” Bobur va Humoyun podshohlarning hayoti va sarguzashtlarining qisqacha tarixi bo‘lib, “Boburnoma”ning mantiqiy davomidir. “Akbarnoma”ning muallifi Abul Fazlning yozishicha, Gulbadanbegim 1603-yilda 80 yoshida vafot etgan.
G‘. G‘ulomning ammasining eri mo‘ynado‘z-kosib bolib, bola-chaqalari bo‘lmagan. Ular Sag‘bonda yashagan.
Vatan arabcha so‘z bo‘lib, ona yurt degan ma’noni bildiradi.
Amir Temur qurdirgan hashamatli saroylardan biri Shahrisabzdagi Oqsaroy sanaladi.
Ulug‘bek rasadxonasi Samarqanddagi XV asr me’morchiligining nodir namunasi sanaladi. Bino Ulug‘bekning farmoyishi bilan 1428-1429-yillarda Cho‘ponota tepaligidagi Obirahmat arig‘i bo‘yida bunyod etilgan.
Rasadxona 3 qavatli bo‘lib, balandligi 30,4 m ga teng bo‘lgan.
1884-1885- yillarda rus dengiz zobiti A. Mojayskiy birinchi uchish moslamasi(ilk samolyot)ni yaratdi.
6- sinf darsligi mashqlaridagi ma’lumotlar:
Yaponiyalik Komatsu “Oson o‘zbek tili” asarini, “O‘zbekcha-yaponcha lug‘at”ni nashr qildirgan.
G‘. G‘ulom bolaligida “Kurash”, “Botmon-botmon”, “Oq terakmi, ko‘k terak?”, “Qushim boshi”, “Mindi – mindi”, “Bekinmachoq” o‘yinlar o‘ynaganini yozgan.
Qovun nomlari: gulobi, obinovvot, shakarpalak, asadi, bo‘rikalla, ko‘kcha, qirqma, amiri, umrboqi va b.
Umar Hayyom: Gul bag‘rini nasim tildi – to‘kildi,
Saboga hikoyat qildi – to‘kildi.
Falak ishiga boq: bir haftada gul
Chiqdi, g‘unchaladi, kuldi – to‘kildi...
Rossiyaga dastlab Mongoliyadan 1638-yilda dori sifatida choy yuborilgan.
O‘ Hoshimov: birinchi badiiy asarim – “To‘rt maktub” hikoyasi edi.
Muhammad Xorazmiyning “Sindihind” asari o‘nlik sanoq sistemasini ommalashtirishda muhim rol o‘ynaydi. U yaratgan raqamlar (0,1,2,3,4,5,6,7,8,9) Sharqda tez tarqaldi. X asrda Ispaniyaga, XII asrda butun Yevropaga tarqaldi.
Zamaxshariy ko‘p qirrali olim bo‘lib, fanning turli sohalariga oid 75 dan ortiq asar yozib qoldirgan.
Zamonaviy 12 ta turk davlati bayrog‘idan 7 tasida oy va yulduz ramzlari bor.
A.Temur Bibixonim masjidini 1399-1404-yillar mobaynida qurdirgan.