Бухоро давлат университети

Кенжа тур – Subspecies зотлар йиғиндисининг намоён бўлувчи, асосий ўтувчи формалар билан алоқадор бўлиб у аниқ географик ареалидаги вилоят ичидаги турга хос ва наслдан – наслга ўтувчи мустаҳкам хусусият бўлиб ҳисобланади. Кенжа турни белгилаш триноминал Stenodus leucichthys nelma (Pallas) билан юритилади. Кенжа тур ва кўпинча турни номлашда, унинг географик жойлашиши ҳам ҳисобга олинади. Масалан: Rutulus rutulus caspicus, Rutulus rutulus aralensis (Зок), (Берг).
Қабила – notia. Кенжа турдан кичик кўрсаткич бўлиб, унга бўйсунади. Ҳар қайси кенжа тур турга хос бўлган муносабатларга эга. Қабила ҳам ирсий мустаҳкамланган ва географик кенг тарқалган шакл бўлиб ҳисобланади. Қабилани номлаш тўртта сўзга тўғри келади. Seuciscus cephalus orientalis platycephalus (Kamensky).
Ирқ – экотип, элементар тур ёки Л. С. Берг – infraspecies деб номлашни таклиф қилади. Ирқ мустаҳкам шакл бўлиб, турнинг асосий ўтувчи белгилари билан боғлиқдир. Аммо белгилар комбинацияси бўйича тўлиқ фарқ қилади. Ирқ ҳам белгиларни авлоддан – авлодга ўтказиш хусусиятига эга, лекин географик яшаш муҳити жиҳатидан турдан чегараланмайди. Шу хусусияти билан у турдан фарқ қилади. У ёки бу турнинг тарқалиш зонасида, бир вақтнинг ўзида бир неча ирқлар мавжудлиги эҳтимоли бор. Кенжа географик ирқ тўғрисида ундаги яшаш шароити, серпуштлиги, индивидларнинг морфологик тенглиги ҳамда географик ирқ ҳалқасидан иборатлиги каби хусусиятларни кўрсатади. Штрезман гибрид популяциясидан келиб чиққан ирқларни “гибрид ирқ” деб номлайди. Ирқни илмий номлашда триноминал ёки биноминал сўзларга infraspekies сўзи қўшилади. Ирққа нисбатан анча кичик бирлик бўлаклари биотоплар дейилади.
Морфа – ногеографик ва ирсий мустаҳкамланмаган фарқларни белгилайди ҳамда катта ва кенг группани қамраб олувчи зотлар мажмуаси ҳисобланади. Морфага тана баландлиги, тана айланаси, тана узунлиги каби белгилар киради (Carassius carssius morpha humrilis). Ирсий мустаҳкамланмаган морфага дарё форели (Solmotrutta morpha jario) ҳам мансуб. Агар қулай имконият пайдо бўлса ўтувчи кумшага аниқланиши мумкин.