Бухоро давлат университети ш. Р. Баротов, Л. Я. Олимов, О. Р. Авезов

11.2.Роджерс ва Франклнинг психотерапевтик ва назарий концепцияси
К.Роджерснинг шахс назарияси бошқа психологлардан кескин фарқ қилади.
Роджерс шахс назариясини учта тамойил бўйича ёритди:

1. 
   инсон хулқ-атворини объектив кузатишлар орқали тушуниш мумкин, шахс эса субъектив идроки ва воқеликни билиши орқали баҳолайди;
   

2) инсон ўз тақдирини ўзи белгилайди, танлов ва қарор қабул қилишда эркин;
3) инсон ўз табиатига кўра меҳрибон ва ўзини ўзига камол топтиришга интилувчан;.
Мен тузилмасида ҳар хил қадриятлар киради:
1) билвосита организмда кечади («Мен ўз ота-онамни инсон сифатида идрок этаман»);
2) бошқаларда интроецирловчилар хусусий, билвосита идрок этишга сабаб бўлади («Мен ўз хулқ-атворимни қониқмаган ҳолда идрок этаман”).
Мен концепцияси характерловчи жиҳатлари:

1. 
   Барча шахс хусусиятлари “Мен концепция”да ўз аксини топади (жисмоний, социал, жинсий, туйғу ва эмоция, таб ва психологик қирралар ва бошқалар);
   
2. 
   “Мен-концепция”нинг қисмлари ўртасида тузилмавий ва типлар бўйича боғланиш мавжуд;
   
3. 
   конгруэнтлик-ноконгруэнтлик, яъни “Мен-концепция” инсоннинг реал кечинмаларини мувофиқ-номувофиқлигидир.
   
4. 
   Ҳимоя ёки куч “Мен концепция”нинг мос эмаслигини ифодалайди;
   
5. 
   Зўриқишлар, яъни ҳимоя позициясида қайд этиш оқибатидаги ҳолат;
   
6. 
   Ўзини ўзи ҳурматлаш даражаси ёки барча хусусиятлари бўйича ўзини қабул қилиш;
   
7. 
   Фаол тушувчи ахборотлардан келиб чиқиб ўзини баҳолаш қобилияти.
   

Шахс марказлашган психотерапиянинг асосий тамойили:

1. 
   Клиент ҳақидаги фақат фаол ахборотлар фойдаланилади;
   
2. 
   Психоанализнинг зарур атрибутлари инкор этилади, улар эмпатияни яқинлашуви ва ўрнатилишига халақит беради. Ўзаро таъсирлашув “юзма-юз” амалга оширилади;
   
3. 
   Талқин, баҳолаш ва маслаҳатлар мавжуд эмас;
   
4. 
   Клиентга шартсиз ижобий муносабатдан ташқари сўнгра салбий эмоцияга йўл қўйилади;
   
5. 
   Клиент терапевтдан мустақил, автоном;
   
6. 
   Натижалар онгнинг кенгайтиришга хизмат қилади.
   
7. 
   Психотерапияда қадрият ва идеалларнинг муҳимлиги қайд этилади.