Bozor tushunchasi. Bozorning iqtisodiyot uchun ahamiyati

2.Narx belgilash. Bozorda talab va taklif nisbatiga ko’ra muvozanat narxi shakllanadi

(VII bob).

3.Iqtisodiyotni tartibga solish. Bozordagi talab va takliflarning nisbati, elastikligi

darajasiga ko’ra bozorda narx o’zgarishi orqali talab va taklif bir-biriga moslashtiriladi. Unga

muvofiq ravishda barcha resurslar mikro miqyosdan, ya’ni firma korxonalardan tortib makro

miqyos — mamlakat miqyosigacha taqsimlanadi. Bozor yordamida iqtisodiyotdagi asosiy

nisbatlar belgilanadi.

4.Nazorat qilish. Ishlab chiqarilgan tovarlar (xizmatlar) na-qadar sifatli, iste’molchi

talabiga javob bera olishini bozor aniqlaydi. Tovar ishlab chiqarish uchun sarflangan xarajatlarni

ham nazorat qilishda bozorning oldiga tushadigani yo’q.

5.Rag’batlantirish. Bozor talab va taklif nisbati asosida belgilanadigan narxlar orqali

taqchil, yaxshi... sifatli tovar ishlab chiqarishni rag’batlantiradi, aksincha serob, yomon... sifatsiz

yoki ortiqcha xarajat qilib tayyorlangan tovarlarni kasodga uchratib, ularni ishlab chiqarishni

keskin kamaytiradi yoki to’xtatadi.

6.Axborot berish. Qanday tovarni ishlab chiqarish zarurligi bozorda namoyon bo’ladi. U

narx va talab elastikligida ifodalanadi hamda ular ishlab chiqaruvchilarga etkaziladi.

7.Bozor sub’ektlarining manfaatlarini realizatsiya qilish ham aynan bozor orqali

amalga oshiriladi. U qanday darajada amalga oshishiga ko’ra ishlab chiqaruvchilar, sotuvchilar

tabaqalanishi yuz beradi.

8.Bozor resurslarni tejashga, iqtisod qilishga undaydi. Bozor qilingan xarajatlarni

naqadar o’rinli ekanligini aniqlaydi. Qilingan xarajatlarni qoplash zarurati harakatlarni

pasaytirishga undaydi. Shuning uchun yangi texnika-texnologiyani qo’llaydi. Mehnatni tashkil

etishning yangi samarali usullarini qidiradi. Xullas xarajatlarni kamaytirishni yangi yo’llarini

topishga harakat qiladi.

Bozorning vazifalari hammasi bir-biri bilan uzviy bog’liq hamda birgalikda amal qiladi.

Aim.uz