Bozor iqtisodiyotining mazmuni va amal qilishi

Bank tizimining asosiy funksiyalariga quyidagilar kiradi.

1) naqdsiz muomalani tashkil etish;

2) pul oqimini tashkil etish;

3) iqtisodiyot tarmoqlarini kreditlash faoliyati uchun mablag 'to'plash;

4) aholining jamg'arma-larini saqlashni tashkil etish.

2-jadval. Bank tizimining asosiy funksiyalari⁴

Bank tizimini tashkil etish tamoyillari muhim bo'lib, ularga quyidagilar kiradi:
1) bank faoliyatini tartibga solish va nazorat qilish bo'yicha davlat monopoliyasi. Bu hukumatga yagona emissiya siyosatini olib borish va bank faoliyatini nazorat qilish imkoniyatini beradi;
2) bank tizimini markazlashtirish. Rossiya Federatsiyasi Markaziy banki tomonidan kredit tashkilotlari faoliyatini davlat tomonidan majburiy tartibga solish;
3) bank operatsiyalarini bajarishda banklarning mustaqilligi.
Bank tizimini tashkil etuvchi elementlar bevosita bank operatsiyalarini amalga oshiruvchi organlar bilan chegaralanmaydi. Elementlarga bank tizimini tartibga soluvchi organlar kiradi. Bank tizimining mohiyati banklarni boshqa organlardan ajratib turadigan ma'lum funktsiyalarni bajarishdan iborat.
Bank sirini tashkil etuvchi ma’lumotlar mijozning (vakilning) o’ziga, u vakolat bergan vakillarga, shuningdek hisob palatasiga (uni zimmasidagi vazifaga kirsa), tergov, prokuratura va surushturuv organlariga (tergovchi va surushtiruvchining asoslangan karoriga kura ko’zatilgan jinoyat ishi mavjud bo’lganda) taqdim etiladi.


2. Iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish va tashkil etish
Iqtisodiy islohotlar - xoʻjalik yuritish tizimida, iqtisodiyotni boshqarishda, iqtisodiy siyosatni amalga oshirish yoʻllari va usullarida yirik qayta qurishlar, oʻzgartirishlar samaradorligi past muayyan iqtisodiy tizimni takomillashtirish yoki eski tizimdan yangisiga oʻtish maqsadlarida amalga oshiriladi. Iqtisodiy tizimning samaradorligi qoniqarsiz boʻlgan, iqtisodiy tangliklar yuz bergan, iqtisodiyot kishilarning ehtiyojlarini yetarli qondirmagan hollarda, mamlakat oʻz taraqqiyotida boshqa mamlakatlardan orqada qolgan sharoitlarda oʻtkaziladi. Iqtisodiy islohotlar larzalarsiz, aniq maqsadlar koʻzlangan holda, parlament qabul qilgan qonunlarga bi-noan va davlat raxbarligida oʻtkaziladi.Iqtisodiy islohotlar evolyusion rivojlanishni taʼminlaydi. 20-asr oxiri va 21-asr boshlaridagi Iqtisodiy islohotlar umumbashariy boʻlib, deyarli hamma mamlakatlarda oʻtkazildi. Bozor iqtisodiyoti qaror topgan mamlakatlarda Iqtisodiy islohotlar iqtisodiyotni erkinlashtirishga qaratilgan boʻlib, davlatning iqtisodiyotga aralashuvini cheklash, erkin narxlarga yoʻl berish, xullas bozor mexanizmining toʻlaroq amal qilishiga sharoit yaratib berishga qaratildi. Yangidan mustaqil boʻlgan yosh mamlakatlarda (sobiqsotsialistik mamlakatlar va SSSR tarkibidagi respublikalar).