“bozor iqtisodiyoti nazariyasi-rivojlangan mamlakatlar bozor tajribasi”

Xulosa qilib aytish mumkinki
, Xitoydagi makroiqtisodiy siklni shunday 
tushunish mumkin: iqtisodiy o`sishni saqlash, qo`shimcha ish joylari yaratish, 
tarmoqlar va regional darajadagi guruhiy manfaatlar siquvi natijasida davlat pul 
siyosatini birlashtiradi. Bu mahalliy hokimiyatlar va korxonalar xo`jalik 
faoliyatining kuchayishiga olib keladi. Mamlakatda gipertrofik investitsiya yuz 
beradi va yuqori darajali o`sish bilan birga inflyatsiya kuchayadi. Inflyatsiya 
ijtimoiy chegaradan o`tishi bilan davlat pul siyosatini kuchaytiradi va kapital 
xarajatlar ustidan nazoratni qat’iylashtiradi bu esa iqtisodiy o`sishni pasaytiradi.
Davlat korxona va banklarini isloh qilish bir qancha qiyinchiliklarga 
duch keladi. Bunda ishsizlik muammosi kuchayadi. Chunki yangi joylar tashkil 
etilishi orqada qoladi. Shuning uchun ham davlat mayda korxonalar davlat mayda 
korxonalar sotilishini sekinlashtirish, ba’zi joylarda to`xtatib turishni tavsiya etadi. 
Turar-joy islohotida ham shunday holatni ko`rishimiz mumkin va tekinga joy 
berish o`rniga ipateka kredit tizimini kiritish tavsiya etiladi. Bunga ajratilgan 
sarmoyani esa mahalliy hokimiyatdagilar ishdan bo`shalgan xodimlarga nafaqa 
tarzida to`lashni afzal ko`rishgan. 
Iqtisodiyotning tez sur’atlar bilan o`sishi ichki bozorning kengayishi uchun 
ikki omilni tezlashtiradi: bozorni kerak bo`lgan tovarlar bilan to`ldirish va xaridor 
uchun daromad o`sishini tezlashtirishdir. Xitoy islohotlarining bozor munosabatlari 
asosida amalga oshuvi bu omillar uchun juda qulay sharoitlar yaratib, bozorlarni 
kengaytirib bordi. Yangi-yangi millionlab korxonalar paydo bo`lishi, bunga yuz 
millionlab izsizlarning jalb etishi to`g`ridan-to`g`ri xaridorlarning juda tezlik bilan 
ko`payishiga olib keldi.
 
Nazorat savollar:
 
1. Xitoy iqtisodiyotining muxim tarmoqlari va unga yaratilgan imtiyozlar 
haqida tushuntiring.. 
2. Ichki va tashqi iqtisodiy faoliyati va undagi iqtisodiy isloxotlar haqida 
tushuntiring. 
3. Ishchi kuchi va uning qulay, noqulay tomonlarini izoxlang. 
4. Ishlab chiqarish sohasida innovatsion xarakatlar haqida tushuntiring. 
5. Kichik biznes va mini texnologiyalarning iqtisodiyotdagi ahamiyati 
borasida gapiring. 
6. O‘zbekiston va Xitoy iqtisodiy xamkorligi haqida tushuntiring.

---

162