“bozor iqtisodiyoti nazariyasi-rivojlangan mamlakatlar bozor tajribasi”

8.3. Singapurda bozor iqtisodiyoti xususiyatlari 
 
Singapur yangi industrial mamlakatlar ichida eng kichik, aholisi 3 mln 
kishidan iborat va har tomonlama taraqqiy etgan hisoblanadi. Janubiy Osiyoda 
joylashgan bo`lib, Sharqiy-Janubiy Osiyo mamlakatlari dengiz yo`lida muhim rol 
o`ynaydi va xalqaro aeroportga ega. Singapurda davlat aralashuvi kuchliroq va 
tashqi ochiqlik boshqa mamlakatlardagidek emas. Chunki iqtisodiyotni 
tartiblashtirish ancha qattiqlik bilan olib boriladi va iqtisodiyotni kuchli boshqarish 
modeli mavjud. Bu nuqtai nazardan ayniqsa Gonkong modelidan ancha farq qiladi. 
Singapur iqtisodiyoti “boshqariladigan demokratiya” nomini olgan. 
Iqtisodiyotda importning o`rnini bosuvchi siyosat kuchli va bu qat’iylik 
bilan ta’minlanadi. Regionda negizli tarmoqlar mahsulotini qayta ishlash bo`yicha 
yaxshi moslashib, bu sohada asosiy o`rinni egallaydi. YAIMda qishloq xo`jaligi 
0,2 foiz sanoat – 35 foiz, moliya va biznes kommunikatsiya – 13 foizni egallaydi. 
Iqtisodda elektronika, axborot va biotexnologiya asos bo`lib hisoblanadi. 
Yirik moliyaviy markazga aylangan. Biznes bo`yicha eng yaxshi shahar 
hisoblanadi. 1997 – yilda YAIM 89,6 mln. dollarni tashkil etgan, aholi jon boshiga 
esa 29 ming dollardan to`g`ri keladi. 1990-1997 yillar ichida YAIMning o`sishi 
yiliga 8,5 foizga to`g`ri kelgan. 

---

140 
Davlat sektori xajmi bo`yicha katta emas. U 1974-yildagi 180 korxonadan 
1983-yilda 450 korxonaga o`sgan. Bularda bandlik 5 foizga teng. Davlat 
korxonalari dengiz, havo transportlari, kommunal 
xo`jalik, uy-joy qurilishida faoliyat ko`rsatadi. 
Singapurga xos narsalardan biri shuki, davlat 
korxonalarining yalpi omonatdagi hissasi kattadir. 
Bular son jixatidan oz bo`lsa ham kuchli moliyaga 
ega bo`lish bilan birga byudjetga yaqinligi kuchli. 
Singapurning 
o`ziga 
xos 
tomoni 
boshqalarga 
nisbatan 
tartibning 
yuqori 
darajadaligidir.