Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

Inflyatsiya quyidagilarda namoyon bo’ladi: 



 

tovar (xizmat)larning mavjud taklifiga nisbatan  muomaladagi naqd pullar 

yoki moliyaviy aktivlar hajmining haddan tashqari ortib ketishida; 



 

pulning sotib olish layoqatining pasayib borishida; 



 

narxlarning uzoq muddatli umumiy o‘sishida. 

Inflyatsiya –  pul birligining qadrsizlanishi va shunga mos ravishda tovar 

narxlarining o‘sishida ko‘rinadi. 

Muomalada bo‘lgan pul birligi miqdorining tovarlar narxi summasidan oshib 

ketishi  va  buning  natijasida  tovarlar  bilan  ta‘minlanmagan  pulning  paydo  bo‘lishi 

pulning qadrsizlanishi, ya‘ni inflyatsiyaga  olib  keladi. 

Qog‘oz  pul  tovarlarga,  oltinga  va  o‘z  qadrini,  barqarorligini  saqlab  qolgan 

chet el valyutalariga nisbatan qadrsizlanadi.  

Inflyatsiya narx indeksi yordamida bazis davrga nisbatan aniqlanadi.  

Inflyatsiya  sur‘ati  –  bu  joriy  davrdagi  narxlarning  (R

1

)  bazis  davrdagi 

narxlarga (R

o

) nisbatidir. 

1

100

o

o

P

Р

Pi

Р







 

Masalan,  iste‘molchilik  tovarlariga  narx  indeksi  2016  yil  113,  6;  2017  yil  - 

118,3 ga teng bo‘lsa, inflyatsiya sur‘ati quyidagicha bo‘ladi. 

---

364 

Inflyatsiya sur’ati = 

%

1

,

4

100

*

6

,

113

6

,

113

3

,

118





 

Iqtisodiy  tahlilda  iste‘mol  va  investitsion tovarlar, YaIM, eksport  va  import 

tovarlari narx indekslaridan foydalaniladi.